بررسی تاثیر هوش معنوی و حمایت اجتماعی بر تاب آوری روان شناختی آتش نشانان

تاب آوری روان شناختی یکی از مهم ترین عوامل موثر بر سلامت روان و کارایی شغلی افراد به ویژه در مشاغف پرخطر مانند آتش نشانی است. هوش معنوی و حمایت اجتماعی به عنوان منابع درونی و بیرونی می توانند نقش موثری در افزایش تاب آوری روان شناختی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر هوش معنوی و حمایت اجتماعی بر تاب آوری روان شناختی آتش نشانان شهر مشهد انجام شد. این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی است و داده های آن با استفاده از پرسشنامه های استاندارد مربوط به هوش معنوی، حمایت اجتماعی و تاب آوری روان شناختی جمع آوری شد. نمونه شامل ۲۰۰ نفر از آتش نشانان مشهد بود که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و به کمک آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته ها نشان داد که میانگین نمرات هوش معنوی، حمایت اجتماعی و تاب آوری روان شناختی در سطح نسبتا مطلوبی قرار دارد و آتش نشانان نمونه از وضعیت قابل قبولی در این زمینه برخوردارند. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین هوش معنوی و تاب آوری روان شناختی( (r=۰.۶۲،p<۰.۰۱)) همچنین بین حمایت اجتماعی و تاب آوری روان شناختی( (r=۰.۵۹، p<۰.۰۱) ) بود. در تحلیل رگرسیون، هوش معنوی به تنهایی ۳۹ درصد از واریانس تاب آوری روان شناختی را تبیین کرد و با وارد کردن حمایت اجتماعی در مدل، این مقدار به ۴۹ درصد افزایش یافت. ضریب بتا نشان داد که هوش معنوی (β=۰.۳۸) نقش بیشتری نسبت به حمایت اجتماعی (β=۰.۳۳) در پیش بینی تاب آوری روان شناختی دارد، هرچند هر دو متغیر به طور معناداری موثر بودند. این نتایج تاکید می کند که تقویت هوش معنوی و حمایت اجتماعی می تواند نقش بسزایی در ارتقاء تاب آوری روان شناختی آتش نشانان داشته باشد. بر اساس یافته ها، توصیه می شود برنامه های آموزشی و مداخلات سازمانی برای ارتقاء هوش معنوی و ایجاد حمایت های اجتماعی بیشتر در محیط کاری طراحی و اجرا شود تا سلامت روان و کارایی آتش نشانان در شرایط پراسترس بهبود یابد.

کلیدواژه ها:

هوش معنوی ، حمایت اجتماعی ، تاب آوری روان شناختی ، آتش نشانان ، سلامت روان.