شهود اشراقی و رابطه آن با شهود هنری

شهود اشراقی که برپایه نظریه بدیع سهروردی درباب ابصار بنا میشود، عبارت است از التفات نفس به عنوان هویتی نوری(نور اسفهبد) به امر مجرد یا مادی که با این التفات و احاطه، امر رویت، محقق میگردد. میزان قدرت این رویت یا شهود نیز به کاستن از شواغل حسی و افزودن بر لطافت روحانی است که با سلوک و مراقبه و ریاضت ممکن میگردد. در این حالت بارقه های نور درخشیدن آغاز کرده و دریافت صور بی بدیل موجود در عالم مثال، ممکن میشود. پرداخت عالم مثال نیز به نوعی ابداع شیخ شهید است و به سبب ماهیت صورتسازی خیالی آن و شباهت و ارتباطش با قوه خیال، در هنر حائز اهمیت است. هنرمندی که مجهز به توان فنی و هنری وافی بوده و راه سلوک و مراقبه را چون اهل فتوت در پیش گیرد، گزارش شهوداتش هنر فاخری خواهد شد که شاید بتوان گفت نمونههای آن در آثار بی بدیل عصر صفوی، گوتیک و معدودی از آثار معاصر قابل پیگیری است.

کلیدواژه ها:

شهود اشراقی ، شهود هنری ، ابصار ، خیال منفصل ، خیال متصل