مقایسه زنان «کلیدر» با زنان «شاهنامه»

«شاهنامه» (۴۰۰ ه. ق)، اثر حکیم ابوالقاسم فردوسی (۳۲۹- ۴۱۶)، از آغاز آفرینش، پیوسته به عنوان یک شاهکار ادبی بی بدیل که با مسائل ملی و هویتی ایرانیان گره خوردگی جداناشدنی دارد، مورد برداشت و الهام پذیری شاعران و نویسندگان ایرانی گوناگون، به منظور خلق آثار ادبی مختلف، بوده است. این مهم، در دوره معاصر نیز، علی رغم تمام تحولات بنیادینی که در ادبیات این دوره، نسبت به ادبیات گذشته ایران، به وجود آمده است، همچنان مشهود است. رمان پرآوازه «کلیدر» (۱۳۵۷- ۱۳۶۲ ش)، نوشته محمود دولت آبادی (متولد ۱۳۱۹)، از جمله آثار شاخص ادبیات معاصر ایران است که طراحی و ساخت موارد مهمی از اجزا و عناصر آن، متاثر از شاهنامه فردوسی بوده است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی که داده های آن از اسناد و منابع کتابخانه ای نشات گرفته است، رمان کلیدر، از نظر شخصیت های زن، با شاهنامه فردوسی، مقایسه شده است. به همین منظور، چهار شخصیت مهم زن در کلیدر، بلقیس، زیور، شیرو و مارال، و چهار شخصیت مهم زن در شاهنامه، سیندخت، گردآفرید، منیژه و تهمینه، انتخاب و با هم تطبیق داده شده است. این تطبیق، مشتمل بر مقایسه بلقیس با سیندخت، زیور با گردآفرید، شیرو با منیژه، و مارال با تهمینه است. یافته های پژوهش، بر وجود همانندی های درخوراعتنا، میان زنان مطابقت داده شده، تاکید دارد. البته در این مقایسه، میان شخصیت های مورد مقایسه، تفاوت هایی هم، قابل ملاحظه است.

کلیدواژه ها:

رمان «کلیدر» محمود دولت آبادی ، «شاهنامه» حکیم ابوالقاسم فردوسی ، شخصیت زن.