کاربرد استصحاب در قانون آیین دادرسی کیفری

استصحاب به عنوان یک قاعده فقهی و حقوقی، از دیرباز در متون فقهی و حقوقی مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یکی از ابزارهای مهم در فرآیند استدلال قضایی شناخته می شود. این اصل بر این اساس بنا شده است که اگر وضعیتی در گذشته وجود داشته باشد، آن وضعیت تا زمانی که دلیل معتبری برای تغییر آن وجود نداشته باشد، همچنان معتبر است. در زمینه قانون آیین دادرسی کیفری، استصحاب می تواند در مراحل مختلف دادرسی، از جمله تحقیقات مقدماتی، صدور قرارها و احکام قضایی، نقش موثری ایفا کند. این مقاله به بررسی مفهوم استصحاب و مبانی فقهی آن پرداخته و جایگاه آن را در قانون آیین دادرسی کیفری ایران تحلیل می کند. همچنین، کاربردهای عملی استصحاب در تعیین وضعیت متهم، ارزیابی ادله و شواهد، و تاثیر آن بر تصمیمات قضایی مورد بررسی قرار می گیرد. تحلیل های صورت گرفته نشان می دهد که استصحاب می تواند به عنوان یک ابزار حمایتی برای حفظ حقوق متهم و جلوگیری از ناعدالتی ها در دادرسی های کیفری عمل کند. با این حال، چالش هایی نیز در خصوص نحوه ی استفاده از این قاعده وجود دارد که شامل عدم توجه کافی به شرایط خاص هر پرونده و امکان سوءاستفاده از این قاعده در برخی موارد است. در نهایت، مقاله پیشنهاداتی برای بهبود و تقویت کاربرد استصحاب در نظام حقوقی ایران ارائه می دهد. این پیشنهادات شامل تدوین دستورالعمل های روشن برای قضات، آموزش های تخصصی در زمینه فقه و حقوق و همچنین ایجاد بسترهای لازم برای نظارت بر اجرای صحیح این قاعده است. هدف از این پیشنهادات ارتقاء عدالت و کارآمدی نظام قضایی و تضمین حقوق متهمان در فرآیند دادرسی کیفری است.

کلیدواژه ها:

استصحاب ، دادرسی کیفری ، حقوق متهم ، ادله و شواهد ، فرآیند دادرسی