رتبه بندی ایران بر اساس شاخص جامعه پایدار و بررسی روند آن به کمک روش تاپسیس

شاخص جامعه پایدار از ۲۲ نمایه دربرگیرنده رفاه انسان، رفاه اقتصادی و رفاه محیط زیستی برای کشورهای جهان از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ در دسترس است. به کمک این داده ها و روش تاپسیس همراه با حساسیت سنجی، رتبه ایران برای این شاخص در مقایسه با شش کشور منتخب منطقه محاسبه شد و روند تغییرات آن نیز بررسی شد. مراحل اجرای تاپسیس و حساسیت سنجی در نرم افزار نوشته شده در پایتون با رابط کاربر آسان اجرا شد. نتایج نشان داد که در دو سال ۲۰۰۶ و ۲۰۱۶ میلادی وضعیت ایران از نظر شاخص جامعه پایدار در رتبه پنجم در مقایسه با کشورهای منتخب منطقه بود، حال آن که در سال ۲۰۱۰ در رتبه دوم قرار داشت. همچنین، نتایج نشان داد این رتبه بندی به شکل کلی در طی سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ برای ایران روند کاهشی داشته است. حساسیت سنجی با تغییر ۵۰ درصدی در وزن های ۲۲ نمایه مورد استفاده و تکرار ۱۰۰۰۰۰ بار در نرم افزار نشان داد نتایج حاصل از تاپسیس قبل و بعد از حساسیت سنجی تغییر چندانی نمی کند و این موضوع گویای قابلیت اتکای نتایج و داده های خام مورد استفاده است. همچنین، نرم افزار پایتون نوشته شده نقش خود را به خوبی در تسهیل انجام محاسبات نشان داد. به نظر می رسد طی دوره مورد بررسی تنزل یا ارتقای رتبه ایران از نظر شاخص جامعه پایدار بیشتر ناشی از نمایه های غذای کافی، توزیع درآمد و بدهی عمومی بوده است. از این رو، دولت و سازمان های مرتبط می توانند با تمرکز بر این نمایه ها موجب ارتقای وضعیت ایران از نظر این شاخص شوند.

کلیدواژه ها:

شاخص جامعه پایدار ، ایران ، تاپسیس ، روند تغییرات ، حساسیت سنجی ، پایتون