مطالعه نقوش گلیم "پلاس" شهرستان قاینات

بافته های داری تولید شده توسط زنان شهرستان قاینات در استان خراسان جنوبی از نظر اصالت، کیفیت، نقوش و کاربرد بسیار باارزش هستند. در این میان وجود دستبافته ای به نام پلاس توجه هر علاقمندی به این حوزه را به خود جلب می کند. نقوش این زیرانداز تابع نقشه ای از پیش تعیین شده نبوده و در ذهن پلاس باف جای دارد. هدف این مقاله ابتدا معرفی این دست بافته ارزشمند و زیبایی های پنهان شده در نقوش آن بوده و به دنبال یافتن پاسخ برای این سوالات است که: پلاس های دستبافت شهرستان قاینات متشکل از چه نقوشی است؟ عوامل موثر بر خلق و ایجاد نقوش پلاس های دستبافت شهرستان قاینات چیست؟ این تحقیق که به روش توصیفی – تحلیلی انجام گردیده، آنچه از ذهن بافنده بر زمینه پلاس انعکاس یافته را با استفاده از روش میدانی، تصویربرداری از نمونه ها، مصاحبه با هنرمندان  ومطالعه مستندات کتابخانه ای، استخراج، ثبت و دسته بندی نموده است. نتایج پژوهش نشان می دهد طرح و نقش در پلاس های شهرستان قاینات در سه دسته گیاهی، جانوری و هندسی دسته بندی می شوند. در بطن نقوش گلیم (پلاس) که آمیخته با زندگی است تاثیر و اهمیت زیست روزانه، اقلیم و طبیعت را می توان دید.   بررسی ها نشان می دهد پلاس ها  نوعی کارکرد تعویذگونه داشته و جایی برای ثبت و ضبط نماد تجسمی چشم زخم و دفع نیروهای شر بوده اند. تاثیر مهاجرت، تنوع قومی و تعاملات فرهنگی با مناطق همجوار شامل استانهای سیستان و بلوچستان، کرمان و خراسان رضوی نیز در نقوش کاملا مشهود است.

کلیدواژه ها:

Plus ، South Khorasan ، gaenat ، kilim ، role ، پلاس ، خراسان جنوبی ، قاین ، نقش ، گلیم