تنوع ژنتیکی ماهی سفید رودخانه ای نمک (Squalius namak) (شعاع بالگان: سفید ماهیان) در رودخانه جاجرود با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

ماهی سفید رودخانه ای نمک (Squalius namak) گونه ای بومزاد آب های داخلی ایران است که تاکنون مطالعه ای روی ساختار و تنوع ژنتیکی جمعیت های این گونه صورت نگرفته است. تعداد ۱۰۳ ماهی سفید رودخانه ای نمک (S. namak) از چهار ایستگاه از رودخانه جاجرود نمونه برداری شد و ایستگاه های نمونه برداری به گونه ای تعیین شدند که تمام تنوع زیستی در دسترس را در بر بگیرند. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی از پنج نشانگر ریزماهواره ای (Sluc۴, Sluc۵, Sluc۷, Sluc۱۳, and SarN۲) استفاده شد. از نرم افزارهای ژنتیکی Gene Alex و Cervus برای آنالیز داده ها استفاده شد. تعداد آلل ها در محدوده ۲ تا ۳۷ (میانگین ۴۳/۱۲) و هتروزیگوسیتی مورد انتظار در دامنه ۰ تا ۹۵/۰ (میانگین۷۴/۰) قرار داشت که این مقادیر از میانگین گزارش شده برای ماهیان آب شیرین بالاتر بودند. در بررسی تمایز ژنتیکی میزان شاخص Fst به طور میانگین ۱۹/۰ و متوسط جریان ژنی (Nm) ۳۰/۱ برآورد شد. آنالیز واریانس مولکولی نشان داد تنوع ژنتیکی بالایی درون جمعیت ها وجود دارد. تمامی لوکوس ها الگوی انحراف از تعادل هاردی - واینبرگ را نشان دادند که این امر می تواند در نتیجه استفاده از پرایمرهای غیراختصاصی، وجود آلل صفر (خنثی) و کم بودن احتمالی نمونه ها باشد. با توجه به یافته های مطالعه حاضر، تنوع ژنتیکی در جمعیت های ماهی سفید رودخانه ای نمک در این چهار ایستگاه بالا بوده است و با توجه به میزان نسبتا کم جریان ژنی و مقدار زیاد Fst، به نظر می رسد تمایز چشمگیری بین جمعیت های این گونه در مناطق بررسی شده وجود دارد. این یافته ها می توانند به حفظ تنوع زیستی و برنامه ریزی های مدیریتی و حفاظتی کمک کنند.

کلیدواژه ها:

ژنتیک جمعیت ، تمایز ژنتیکی ، میکروستلایت ، ماهی سفید نمک ، مارکر مولکولی