الگوهای سازگاری ریختی جویبارماهی فرات، Oxynoemacheilus euphraticus در حوضه خلیج فارس

این مطالعه با هدف بررسی تنوع ریختی و درک الگوی سازگاری ریختی جویبارماهی فرات Oxynoemacheilus euphraticus در حوضه خلیج فارس به اجرا درآمد. برای این منظور نمونه های جویبارماهی فرات از رودخانه های خرم رود (زیرحوضه کرخه، ایران)، سیروان (بخش ایرانی زیرحوضه تیگریس) و رودخانه فرات (سرشاخه های رودخانه سلطان یو در مالاتیای (محل تایپ گونه) و رودخانه کاراسو، ترکیه) صید و به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس تعداد ۲۵ صفت ریخت سنجی اندازه گیری شدند. برای بررسی تنوع ریختی بین جمعیت های مطالعه شده، صفات مورد سنجش پس از استانداردسازی، با استفاده از آنالیزهای واریانس یک طرفه و گروه بندی دانکن، تجزیه و تحلیل مولفه های اصلی، تحلیل همبستگی کانونی با ارزش P حاصل از آزمون NPMANOVA آنالیز شدند. نتایج نشان دادند در بیشتر صفات سنجش شده شامل طول پیش پشتی، طول پیش لگنی، فاصله بین مخرج و منشا باله مخرجی، ارتفاع ساقه دمی، عمق باله پشتی، طول قاعده باله پشتی، عمق بدن در ناحیه سر و منشا باله پشتی، عرض سر، قطر چشم و طول سبیلک ها تفاوت معنی داری بین جمعیت های مطالعه شده وجود داشت. تحلیل های PCA و CVA، جمعیت های مطالعه شده را به طور کامل از یکدیگر متمایز کرد. جمعیت رودخانه سلطان سوی ترکیه نسبت به سایر جمعیت ها تمایز بیشتری را نشان داد. با توجه به نتایج، گونه جویبارماهی فرات قادر است با تغییر در ویژگی های ریختی فوق خود را برای زیست در زیستگاه های مختلف با ویژگی های متنوع محیطی سازگار کند که بیان کننده قدرت سازگاری بالای این گونه به زیستگاه های متنوع است. همچنین با توجه به اینکه جمعیت های مختلف این گونه ازلحاظ ویژگی های ریختی از یکدیگر تفکیک پذیر نیستند، در توصیف یک آرایه نباید تنها به صفات ریختی اکتفا کرد که بیان کننده انعطاف پذیری گونه است.

کلیدواژه ها:

ماهیان آب شیرین ، تیگریس ، مورفولوژی ، آنالیز چندمتغیره ، سازگاری