تحلیل ماهیت بروز و راهکارهای پرورش مهارت های املا در دانش آموزان دوره ابتدایی: رویکردی مبتنی بر سند تحول بنیادین

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل چندبعدی ماهیت بروز مشکلات املایی در دانش آموزان دوره ابتدایی و ارائه راهکارهای نوین و پرورشی برای ارتقاء این مهارت بنیادین انجام شده است. این پژوهش در چارچوب اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، به دنبال گذار از رویکردهای سنتی و حافظه محور به سمت روش های فعال، شناختی و یکپارچه است.روش شناسی: این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و مرور نظام مند ادبیات پژوهشی تدوین شده است. برای این منظور، پایگاه های اطلاعاتی علمی داخلی و خارجی (مانند SID، Magiran، Google Scholar، Scopus و ERIC) با کلیدواژه هایی نظیر «مشکلات املا»، «نارسانویسی»، «آموزش املا»، «روش های تدریس فعال»، «مهارت های شناختی»، «دوره ابتدایی» و «سند تحول بنیادین» در بازه زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۳ (۲۰۰۶-۲۰۲۵) مورد جستجو قرار گرفت. پس از غربالگری، یافته های مقالات، کتب و اسناد مرتبط تحلیل و ترکیب شدند.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مشکلات املایی پدیده ای چندوجهی بوده و ریشه در ضعف حافظه دیداری و شنیداری، نقص در مهارت های واج شناختی، تمیز دیداری، و دقت و توجه دارد. روش های سنتی مبتنی بر تکرار و جریمه، نه تنها اثربخشی محدودی دارند بلکه منجر به کاهش انگیزه و افزایش اضطراب دانش آموزان می شوند. در مقابل، راهکارهای پرورشی همسو با سند تحول بنیادین، مانند روش های تدریس فعال (بازی وارسازی، یادگیری مشارکتی، داستان گویی)، آموزش یکپارچه مهارت های زبان (خواندن، نوشتن، گوش دادن)، استفاده از ابزارهای فناورانه و تمرکز بر تقویت زیرساخت های شناختی (مانند حافظه فعال و کارکردهای اجرایی)، تاثیر معناداری بر بهبود پایدار مهارت املا و نگرش مثبت دانش آموزان به نوشتن دارند.نتیجه گیری: گذار از «آموزش املا» به «پرورش مهارت املا» یک ضرورت راهبردی است. این گذار مستلزم بازنگری در برنامه های درسی، توانمندسازی معلمان با روش های تدریس نوین، طراحی ابزارهای ارزشیابی فرآیندنگر و ایجاد یک محیط یادگیری غنی و حمایتی است که در آن، املا نه به عنوان یک درس مجزا، بلکه به مثابه بخشی طبیعی از فرآیند ارتباط و بیان خلاقانه پرورش می یابد.

کلیدواژه ها:

پرورش مهارت املا ، مشکلات املایی ، دانش آموزان ابتدایی ، روش های تدریس فعال ، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.