عنوان : بازخورد فوری معلم در کلاس ریاضی بر خودکارآمدی دانش آموزان

بازخورد یکی از اساسی ترین مولفه های فرایند یاددهی یادگیری محسوب می شود که همواره مورد توجه پژوهشگران تعلیم وتربیت بوده است. در میان انواع بازخورد، بازخورد فوری معلم جایگاهی ممتاز دارد؛ زیرا در همان لحظه شکل گیری خطا یا بروز ابهام، به دانش آموزان کمک می کند تا مسیر یادگیری خود را اصلاح کرده و با اطمینان بیشتری به ادامه فعالیت های آموزشی بپردازند. این نوع بازخورد، به ویژه در درس ریاضی که برای بسیاری از دانش آموزان با پیچیدگی های شناختی، ترس از شکست و اضطراب همراه است، اهمیتی دوچندان می یابد. دانش آموزان اغلب در جریان حل مسائل ریاضی، با موقعیت هایی مواجه می شوند که می تواند منجر به کاهش اعتمادبه نفس و ایجاد باورهای منفی نسبت به توانایی هایشان شود. در چنین شرایطی، دریافت بازخوردی روشن، دقیق و به موقع از سوی معلم، نه تنها سبب اصلاح خطاها می شود، بلکه می تواند به عنوان پیامی انگیزشی عمل کرده و باور دانش آموز به توانایی های خود را تقویت کند.مطابق با نظریه خودکارآمدی آلبرت بندورا، ادراک فرد از توانایی های خویش نقشی کلیدی در انگیزش، پایداری در فعالیت و کیفیت عملکرد دارد. زمانی که معلم بازخورد فوری ارائه می دهد، دانش آموز با دریافت نشانه های مستقیم از پیشرفت خود، احساس می کند که بر تکالیف مسلط است و می تواند در مواجهه با چالش های جدید نیز موفق باشد. این فرآیند به شکل مستقیم در تقویت خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان اثر می گذارد. یافته های پژوهش های مختلف نشان داده اند که بازخورد سریع و هدفمند، میزان اضطراب ریاضی را کاهش داده، انگیزش درونی را افزایش داده و تمایل دانش آموزان به مشارکت فعال در فرایند یادگیری را بیشتر می کند. در مقابل، بازخورد تاخیری یا کلی گویی معلم، اثر مطلوب خود را از دست داده و حتی می تواند موجب سرخوردگی، بی انگیزگی و ضعف در باور به توانایی های فردی گردد.اهمیت بازخورد فوری نه تنها در سطح شناختی بلکه در بعد عاطفی انگیزشی یادگیری نیز آشکار است. دانش آموزی که در همان لحظه حل مسئله مورد حمایت کلامی یا غیرکلامی معلم قرار می گیرد، احساس امنیت و ارزشمندی بیشتری می کند و این احساس، عاملی مهم در شکل گیری نگرش مثبت به ریاضی خواهد بود. بنابراین، بازخورد به موقع و سازنده می تواند حلقه اتصال میان یادگیری موثر و خودکارآمدی پایدار باشد.این مقاله با مروری بر ادبیات نظری و پژوهشی مرتبط، تلاش دارد تاثیر بازخورد فوری معلم در کلاس ریاضی بر خودکارآمدی دانش آموزان را بررسی کرده و اهمیت به کارگیری این راهبرد آموزشی را در طراحی برنامه های درسی، روش های تدریس و تعاملات کلاسی برجسته سازد. نتایج این بررسی نشان می دهد که تقویت مهارت بازخورددهی در معلمان، یکی از پیش شرط های اساسی برای بهبود کیفیت آموزش ریاضی، ارتقای انگیزه یادگیری و ایجاد نگرش مثبت در دانش آموزان نسبت به توانایی های خود است. همچنین پیشنهاد می شود معلمان از شیوه های متنوعی چون بازخورد شفاهی، نوشتاری، فردی و گروهی بهره ببرند و در صورت امکان از ابزارهای فناورانه برای ارائه بازخورد فوری استفاده کنند تا فرایند یادگیری اثربخش تر گردد.کلیدواژه ها: بازخورد فوری، خودکارآمدی، ریاضی، یادگیری، انگیزش تحصیلی