منطق اعتماد؛ اعتمادسازی و تولید و بازتولید آن

اعتماد، متغیری اساسی در زندگی اجتماعیست که بطور بین ذهنی[۱] ساخته می گردد، تداوم می یابد و نوسازی می شود. تاکنون جامعه شناسان، روانشناسان و متخصصان علوم اجتماعی تلاش کرده اند، علل ایجاد و فرسایش آن را با استعانت از تئوری های متفاوت تبیین کرده و توضیح دهند. در این پژوهش تلاش شده است، برخی از مهمترین عوامل و زمینه های اجتماعی و نیز متغیرها و ابعاد روانشناختی که در فرایند ساخت اعتماد می توانند تاثیر بگذارند، مورد بحث قرار گرفته و مشخص شوند. از آنجا که اعتماد پدیده ای است حساس که از عوامل گوناگون تاثیر می پذیرد، بیان تمامی این زمینه در یک گزارش امکان پذیر نبوده است، اما تلاش گردید، مهمترین عوامل دسته بندی و در ذیل ۶ عامل اصلی تاثیرگذار بر اعتماد ارائه شود. این ۶ دسته عوامل عبارتنداز: ۱- نقش «رابطه اجتماعی» در اعتماد سازی؛ ۲- ارزش ها و فرهنگ مشترک؛ ۳- ثبات و پایداری اجتماعی؛ ۴- کارآمدی و شایستگی؛ ۵- امید، آینده نگری و ارزیابی از فایده؛ ۶- شناخت و تفاهم اجتماعی. در ذیل هر یک از این بنیان های ۶ گانه متغیرهای گوناگونی به  عنوان زمینه ها و عوامل اعتمادساز مطرح و نقش آنها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از جمله مهمترین این متغیرها عبارتنداز: وابستگی متقابل، انصاف و بی غرضی، پایایی رفتاری، امنیت و پایداری اجتماعی و رفتاری، معانی مشترک و جامعه پذیری اجتماعی، اهداف، بینش ها و نگرش ها، تعهد و پیوندهای اجتماعی، سطح و دامنه اطلاعات و دانش، دامنه تعاملات، روابط گفتمانی، .... . این گزارش در حقیقت گامیست مقدماتی در فرایند اعتمادسازی اجتماعی که بطور همزمان به عوامل و زمینه های اعتماد در سطوح فردی و اجتماعی توجه دارد.

کلیدواژه ها:

اعتبار گفتمان مشترک ، اعتماد ، اعتمادسازی ، پایایی ، تعاملات اجتماعی ، تعهد ، حسن تفاهم