مطالعه الگوی رفتار مدیریت پایدار پسماندهای غذایی خانگی در شهر تهران

زمینه و هدف: اگرچه پیش زمینه افزایش پسماندهای غذایی چالش های فرهنگی و آموزشی است، لیکن مشارکت عمومی در مدیریت اصولی پسماندهای غذایی نقشی حیاتی دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی ضرورت و نقش مشارکت شهروندی و طراحی مدل رفتار مدیریت پایدار پسماندهای غذایی خانگی در شهر تهران است. روش بررسی: مطالعه حاضر به لحاظ پارادایم کمی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، شامل ۲/۲۳۹/۹۰۷ خانوار شهر تهران بودند که از این تعداد ۳۸۴ خانوار با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده­ ها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی و ظاهری آن توسط پانلی از اساتید ترویج و آموزش کشاورزی و صاحبنظران حوزه پسماند مورد تایید قرار گرفت. مقدار پایایی آلفای کرونباخ (۰/۷۸ تا ۰/۹۲) نشان از پایایی ابزار تحقیق بود. به منظور تعیین قدرت متغیرهای مستقل در پیشگویی متغیر وابسته تحقیق، از تحلیل مسیر با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: مطابق با نتایج حاصل از تحلیل مسیر و آماره R۲، متغیرهای نیت شهروندان درخصوص مدیریت پایدار پسماندهای غذایی، نگرش زیست ­محیطی، آگاهی و دانش زیست­ محیطی، دلبستگی مکانی، رضایتمندی و اعتماد اجتماعی شهروندان در مجموع توانستند ۶۷ درصد از تغییرات واریانس رفتار مشارکتی شهروندان در مدیریت پایدار پسماندهای غذایی را تبیین کنند.  نتیجه­ گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که آگاهی و نگرش محیط زیستی شهروندان نقش مهمی در مشارکت آن ها در مدیریت پایدار پسماندهای غذایی دارد. به عبارت دیگر، هرچه شهروندان اطلاعات بیشتری درباره پیامدهای محیط زیستی پسماندهای غذایی داشته باشند، تمایل آن ها به همکاری و مشارکت در مدیریت بهینه پسماند افزایش می یابد. بنابراین، تدوین و اجرای برنامه های آموزشی موثر برای افزایش سطح آگاهی و بهبود نگرش محیط زیستی شهروندان، امری ضروری است که می تواند به بهبود رفتارهای مشارکتی در این حوزه کمک کند.

کلیدواژه ها:

Food waste ، Municipal waste ، Citizen participation ، Waste management ، Tehran city ، پسماند غذایی ، پسماند شهری ، مشارکت شهروندان ، مدیریت پسماند ، شهر تهران