مقدمه و اهمیت موضوع: اخیرا نشان داده شده که فنول ها و مشتقات آنها گروهی از ترکیبات هستند که در نمونه های محیطی وجود دارند و طبقه مهمی از آلاینده های آبهای زیرزمینی و محیطی را تشکیل می دهند. دلیل اساسی آن استفاده زیاد آنها در صنایع شیمیایی می باشد. ریز آلاینده های فنولی بطور کلی شامل کلرو، برمو، نیترو و آلکیل فنول ها می باشند. برخی از اینها به اثبات رسیده و یا مشکوک به این هستند که مختل کنندگان غدد درون ریز باشند. با نگرانی رو به افزایش در مورد کیفیت آب، تجزیه مقادیر جزئی این فنول ها در سالهای اخیر، مهم تلقی شده است. مواد و روشها: در این تحقیق شاخص بازداری در ستونهای کروماتوگرافی به عنوان معیاری برای بررسی میزان آلودگی
ترکیبات فنولی (متغیر وابسته) در آبهای زیر زمینی و محیطی در نظر گرفته شده است. بهترین راه برای توسعه یک مدل در زمینه پیش بینی رابطه کمی ساختار – فعالیت ( QSAR ) و استفاده از مدلسازی مولکولی و کمومتریکس است. در این پژوهش شاخص بازداری 50 ترکیب فنولی در ستون کروماتوگرافی مورد بررسی قرار گرفت و از نرم افزار های Hyperchem - Dragon - Spss و Matlab استفاده شده است. نتایج و بحث: با محاسبه 354 توصیف کننده برای تک تک ترکیبات و حذف توصیف کننده هایی که شامل بیشتر از 90% مقادیر یکسان و کمتر از 10% مقادیر غیر صفر بودند و با استفاده از روش Stepwise regression بهترین مدل از توصیف کننده ها انتخاب گردید. و برای پیشگویی شاخص بازداری 3 توصیف کننده انتخاب شد . در پایان نتایج آماره های حاصل از پیشگویی شاخص بازداری توسط روش رگرسیون خطی چندگانه محاسبه و خوب ارزیابی گردید بطوریکه RTrain=/982 و RTest=/973 بیانگر این مسئله می باشد .نتیجه گیری: بطور کلی ارائه یک مدل قوی برای پیش بینی شاخص بازداری ترکیبات(اندازه گیری میزان آلودگی) از این جهت دارای اهمیت است که اندازه گیری تجربی این پارامترها نیاز به صرف هزینه و زمان بسیار زیادی دارد و همچنین معرفی توصیف کننده های شیمیائی به عنوان توصیف کننده های موثر روی شاخص بازداری کمک فراوانی به درک مکانیسم شاخص بازداری این ترکیبات می کند و لذا می تواند راه گشای پژوهشگران برای اهداف آنها باشد.