طراحی و اعتبارسنجی الگوی شهروندی دیجیتال اسلامی دانش آموزان دوره متوسطه اول

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی شهروندی دیجیتال اسلامی برای دانش آموزان دوره متوسطه اول شهرستان تهران انجام شد. این مطالعه به روش آمیخته (کیفی-کمی) در سال ۱۴۰۳ اجرا گردید. در بخش کیفی با استفاده از تحلیل مضمون و مشارکت ۱۵ متخصص علوم تربیتی و علوم قرآنی، داده ها جمع آوری و تحلیل شد. در بخش کمی نیز ۲۰۰ معلم دوره متوسطه اول تهران با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش کیفی و پرسشنامه محقق ساخته در بخش کمی بود که روایی آن توسط متخصصان تایید و پایایی آن با آلفای کرونباخ ۰.۸۹ محاسبه شد. یافته های کیفی پژوهش منجر به شناسایی ۵ بعد اصلی و ۱۵ مولفه شد که شامل مسئولیت پذیری دیجیتال، اخلاق مداری دیجیتال، مشارکت فعال دیجیتال، ایمنی دیجیتال و تفکر انتقادی دیجیتال بود. نتایج تحلیل داده های کمی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که همه ابعاد از نظر آماری معنادار بودند(۰.۰۵> p) که شاخص های برازش مدل نیز (CFI = ۰.۹۴, RMSEA = ۰.۰۵, χ²/df = ۲.۳۱) برازش مطلوب مدل را تایید کرد. الگوی طراحی شده در این پژوهش می تواند به عنوان چارچوبی جامع برای برنامه ریزی درسی دوره متوسطه اول مورد استفاده قرار گیرد و در طراحی محتوای آموزشی، تدوین کتاب های درسی و برنامه ریزی کارگاه های آموزشی به کار آید. پیشنهاد می شود آموزش های شهروندی دیجیتال بر اساس این الگو در مدارس دوره متوسطه اول اجرا شود.

کلیدواژه ها:

شهروندی دیجیتال ، اخلاق اسلامی ، دوره متوسطه اول ، آموزش دیجیتال ، برنامه درسی