نقش آزمایشگاه در یادگیری مفاهیم شیمی و تقویت مهارت های علمی دانش آموزان

هدف از این پژوهش، بررسی نقش آزمایشگاه در یادگیری مفاهیم شیمی و تقویت مهارت های علمی دانش آموزان دوره متوسطه بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش کاربردی و نیمه آزمایشی (quasi-experimental) با طراحی گروه آزمایش و کنترل است. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه در یک منطقه شهری در سال تحصیلی [۱۴۰۴–۱۴۰۳] بود که با استفاده از نمونه گیری تصادفی طبقه ای، ۶۰ نفر انتخاب شدند (۳۰ نفر گروه آزمایش و ۳۰ نفر گروه کنترل). ابزارهای گردآوری داده شامل آزمون مفاهیم شیمی، پرسشنامه مهارت های علمی و چک لیست مشاهده عملی در آزمایشگاه بودند.یافته های پژوهش نشان داد که استفاده از آزمایشگاه تاثیر معناداری بر یادگیری مفاهیم شیمی دارد و دانش آموزان گروه آزمایش عملکرد بالاتری نسبت به گروه کنترل نشان دادند. همچنین، فعالیت های آزمایشگاهی مهارت های علمی شامل مشاهده دقیق، ثبت داده ها، تحلیل نتایج و حل مسئله را به طور قابل توجهی تقویت کرد. تحلیل همبستگی نشان داد که بین یادگیری مفاهیم شیمی و مهارت های علمی رابطه مثبت و قوی وجود دارد. مشاهدات کیفی نیز حاکی از افزایش انگیزه، علاقه، مشارکت فعال و کار تیمی در دانش آموزان گروه آزمایش بود.نتایج پژوهش تاکید می کند که آزمایشگاه شیمی نه تنها به عنوان ابزار آموزش مفاهیم علمی، بلکه به عنوان محیطی برای پرورش مهارت های علمی و نگرش پژوهش محور دانش آموزان اهمیت دارد. بر این اساس، پیشنهاد می شود معلمان و مدیران مدارس با فراهم آوردن تجهیزات مناسب، طراحی آزمایش های فعال و جذاب و آموزش عملی موثر، از ظرفیت آزمایشگاه به طور بهینه استفاده کنند.

کلیدواژه ها:

آزمایشگاه شیمی ، یادگیری مفاهیم شیمی ، مهارت های علمی ، آموزش تجربی ، تفکر انتقادی