بررسی راهکارهای تشویق معلم در جهت افزایش اعتماد به نفس و افزایش مشارکت تحصیلی دانش آموزان خجالتی و کم رو

اعتماد به نفس و مشارکت تحصیلی از جمله عوامل کلیدی در موفقیت آموزشی و رشد شخصیتی دانش آموزان به شمار می روند. در محیط های آموزشی گروهی از دانش آموزان به دلیل ویژگی های شخصیتی نظیر خجالتی بودن، کمرویی و ترس از قضاوت همسالان یا معلمان کمتر در فعالیت های کلاسی مشارکت می کنند و به تبع آن فرصت های یادگیری، تمرین مهارت های اجتماعی و تجربه های مثبت آموزشی را از دست می دهند. این دسته از دانش آموزان گرچه در بسیاری از موارد از توانایی های علمی و استعدادهای نهفته برخوردارند اما به دلیل ضعف در ابراز وجود و کمبود اعتماد به نفس نمی توانند استعدادهای خود را به طور کامل شکوفا کنند و در فرآیند یادگیری فعالانه حضور داشته باشند همین مسئله به مرور سبب کاهش انگیزه، احساس ناکامی، افت تحصیلی و حتی شکل گیری نگرش های منفی نسبت به مدرسه و آموزش می شود. در این میان نقش معلم به عنوان هدایتگر، تسهیل گر و مشوق اصلی در فرآیند یادگیری بسیار پررنگ و تاثیرگذار است. معلم نه تنها وظیفه انتقال دانش و مهارت ها را بر عهده دارد بلکه می تواند با به کارگیری راهکارهای موثر تشویقی و تقویتی، به تقویت اعتماد به نفس دانش آموزان کم رو کمک کند و زمینه را برای افزایش مشارکت فعال آنان در فعالیت های کلاسی فراهم سازد. تشویق خواه در قالب کلامی، خواه به صورت رفتاری و حتی نمادین یکی از ابزارهای مهم روان شناختی در فرایند آموزش است که می تواند احساس ارزشمندی، خودباوری و انگیزه درونی را در دانش آموزان تقویت کند. وقتی دانش آموز خجالتی در برابر تلاش هایش حتی کوچکترین تلاش ها مورد توجه و تحسین معلم قرار می گیرد، احساس پذیرش و توانمندی در او افزایش یافته و این امر می تواند موجب شکسته شدن چرخه، سکوت، انزوا و عدم مشارکت شود. در این پژوهش که به شیوه مروری و با مطالعه کتابخانه ها و مراجعه به مقاله ها و تحقیقات چاپ شده و مطالب دیجیتالی گرد آوری شده است و سعی بر آن شده که به بررسی تاثیرات و عوامل موثر بر کلاس درس منفعل در یادگیری و راهکارهای تبدیل آن به کلاسی پویا و فعال پرداخته شود، نتایج به دست آمده حاکی از آن است که تقویت اعتماد به نفس و مشارکت تحصیلی دانش آموزان خجالتی و کم رو از طریق تشویق هدفمند معلم، ایجاد محیط امن و حمایت گر، ارائه بازخورد مثبت و فرصت های مشارکت تدریجی، نقش اساسی در ارتقای یادگیری فعال و رشد شخصیتی آنان دارد.

کلیدواژه ها:

مشارکت ، اعتماد به نفس ، خجالتی ، دانش آموزان ، یادگیری