نقش آموزش فلسفه برای کودکان (P۴C) در پرورش تفکر آینده نگر در دوره ابتدایی: رویکردی نظری

دوره ابتدایی به عنوان نخستین مرحله رسمی تعلیم و تربیت نقش کلیدی در شکل گیری مهارتهای شناختی و اجتماعی کودکان ایفا می کند و نظامهای آموزشی پیشرو بر پرورش تفکر آینده نگر تاکید ویژه دارند. آموزش فلسفه برای کودکان (P۴C) به عنوان رویکردی موثر در تقویت مهارتهایی همچون تفکر انتقادی، مسئولیت پذیری، خلاقیت و همدلی شناخته شده است اما نقش دقیق آن در پرورش تفکر آینده نگر کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با رویکرد نظری و استفاده از روش تحلیل محتوای متون علمی داخلی و بین المللی به بررسی این ارتباط پرداخته است. در این مطالعه با تحلیل مفهومی و ساختاری منابع مرتبط، چارچوب نظری مناسبی برای تبیین تاثیر آموزش فلسفه بر تفکر آینده نگر ترسیم شده و نقاط قوت و خلاهای پژوهشی موجود شناسایی گردیده است. یافته ها نشان می دهد که آموزش فلسفه کودکان به طور قابل توجهی مهارتهای شناختی و اجتماعی از جمله تفکر انتقادی، استدلال، پرسشگری، مسئولیت پذیری و همدلی را تقویت می کند و این تاثیرات در گروه های متنوعی مانند کودکان دارای نیازهای ویژه و دانش آموزان تیزهوش نیز مشاهده شده است. با توجه به این نتایج، پیشنهاد می شود آموزش فلسفه به صورت منسجم و هماهنگ با کتب درسی دوره ابتدایی برنامه ریزی و اجرا شود و تحقیقات تجربی بیشتری با جامعه های آماری گسترده تر و ابزارهای سنجش دقیق تر درباره تاثیر آن بر تفکر آینده نگر انجام گیرد. همچنین توسعه دوره های آموزشی ویژه معلمان برای آشنایی با روشهای P۴C و تاکید بر تقویت مهارت های تفکر آینده نگر در طراحی برنامه های درسی از دیگر راهکارهای موثر در بهبود کیفیت تعلیم و تربیت در دوره ابتدایی به شمار می آید.

کلیدواژه ها:

آموزش ، فلسفه ، تفکر آینده نگر ، دوره ابتدایی