منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در دریاچه خزر با تاکید بر امنیت ملی

دریای خزر منطقه مهمی است که بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای منافع ملی خود را در آن دنبال می کنند و تعقیب منافع، باعث تنش ها و یارگیری هایی در آن شده است. منافع ملی متاثر از قدرت ملی بوده و مولفه های قدرت­آفرین در خزر با مولفه های ژئوپلیتیکی ایران همگرا است. کشوری که بتواند مولفه های قدرت­آفرین ژئوپلیتیکی را ارتقا بدهد، در یارگیری، مناسبات منطقه ای و بین المللی و دستیابی به منافع ملی خود موفق است. شناسایی مولفه های ژئوپلیتیکی ایران در خزر و به کارگیری راهبردها و برنامه های مناسب جهت تحقق منافع منجر به شناخت تهدیدها و استفاده از فرصت ها متناسب با تغییرات ژئوپلیتیکی در مقابله بانفوذ قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای می گردد. در این مقاله مولفه های موثر بر منافع ملی ایران در دریای خزر بررسی و شناسایی شده و با استفاده از پیشینه های مرتبط متغیرهای ثابت و وابسته احصا گردیده که به همین منظور هدف اصلی این تحقیق، تعیین مولفه ها و شاخص های موثر بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در خزر در سه عامل طبیعی، سیاسی و اقتصادی تعیین گردیده است؛ این تحقیق از نوع بنیادی با روش توصیفی، تحلیلی انجام شده. جامعه آماری ۸۰ نفر به صورت تمام­شمار متناسب با ویژگی های تحقیق از بین صاحب نظران انتخاب شده اند. روش تجزیه وتحلیل داده ها بر اساس معادلات ساختاری بوده و نتایج تحقیق حاکی از آن است که مولفه طبیعی با ۷ شاخص، مولفه سیاسی با ۶ شاخص و مولفه اقتصادی با ۷ شاخص موجب تحقق منافع ملی ایران در خزر است، که توجه به این شاخص ها، با رشد مولفه های قدرت­آفرین همراه و امنیت ملی را ارتقا خواهد داد.

کلیدواژه ها:

منافع ملی ، علایق ژئوپلیتیک ، دریای خزر ، امنیت ملی