درآمدی بر طراحی بازی جنگ اقتصادی: ابعاد و اولویت ها

جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب شکوهمند خود، شاهد انواع دشمنی ها بوده که در ابتدا با تحمیل جنگ هشت ساله سعی در شکست انقلاب برآمده و پس از مایوس­شدن از جنگ نظامی، آرایش جنگ اقتصادی به خود گرفتند. بخشی از جنگ اقتصادی در قالب تحریم های مالی نمایان شد مانند مسدودی اموال ایران (سال ۱۳۵۷)؛ تحریم های تسلیحاتی (سال ۱۳۶۱)؛ تحریم های ایسا سال ۱۳۸۵ برای ایجاد محدودیت توسعه صنایع نفتی از طریق جریمه کردن شرکت های خارجی سرمایه گذار؛ تحریم ها سیسادا با هدف تحریم بانکی (سال ۱۳۸۹) و تحریم های کاتسا و محدودیت های دسترسی به سیستم های مالی بین المللی (سال ۱۳۹۶). ولی «تحریم های اقتصادی» بخشی از جنگ اقتصادی بوده و جنبه های دیگری هم وجود دارد که واکاوی آن ها اهمیت دارد. در شرایط توصیف شده، جمهوری اسلامی ایران باید با هوشمندی بالا به تحلیل شرایط پرداخته و تصمیمات لازم را اتخاذ نماید؛ ازهمین­رو برنامه ریزی در شرایط پیچیده نیازمند ابزارهای دقیق و تحلیل های عمیق است. به این منظور روش «بازی جنگ» در این مقاله پیشنهاد می شود تا امکان ارزیابی پیامد سیاست های مختلف فراهم شود. بنابراین هدف اصلی این مقاله تهیه مقدمات لازم برای حرکت به سمت طراحی بازی جنگ اقتصادی است. در این مسیر ابتدا ابعاد مختلف جنگ اقتصادی شناسایی و تحلیل شده و در گام بعد، ابعاد احصا شده به لحاظ میزان اهمیت برای جمهوری اسلامی ایران، اولویت بندی گردید. روش مورد استفاده در این مقاله ترکیبی بوده یعنی ابتدا با استفاده از مطالعات اسنادی (کتابخانه ای) ابعاد جنگ اقتصادی شناسایی شده و در گام دوم با استفاده از تاپسیس فازی به رتبه بندی آن ها در فضای جمهوری اسلامی ایران پرداخته شد.

کلیدواژه ها:

جنگ اقتصادی ، بازی جنگ ، تحریم ، جمهوری اسلامی ایران