از ایده تا افول: تحلیل پدیدارشناسانه از دلایل شکست استارت آپ های ایرانی

مقدمه: با توجه به نقش کلیدی استارت آپ ها در رشد اقتصادی، اشتغال زایی و توسعه نوآوری، تحلیل نظام مند علل شکست این کسب وکارهای نوپا برای بهبود تاب آوری اکوسیستم کارآفرینی ضروری است. شکست استارت آپ ها صرفا به معنای از بین رفتن منابع مالی نیست، بلکه پیامدهایی چون تضعیف سرمایه انسانی و کاهش اعتماد عمومی به کارآفرینی را نیز به همراه دارد. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر شکست استارت آپ های ایرانی طراحی شده است.

روش شناسی: مطالعه حاضر از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی بهره گرفته و داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۲۲ نفر از فعالان زیست بوم کارآفرینی (شامل اعضای هیئت علمی، بنیان گذاران استارت آپ ها و مشاوران کسب وکار) گردآوری شده است. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل تم و کدگذاری کلایزی در چند مرحله انجام شد.

یافته ها: از داده ها ۱۸۶ مفهوم استخراج و در قالب ۸ زیرمقوله و ۲ مقوله اصلی طبقه بندی شدند: عوامل خرد (داخلی) شامل ویژگی های فردی، ضعف ایده و مشکلات تیمی؛ و عوامل کلان (خارجی) شامل ناکارآمدی آموزشی، خلا قانونی، موانع فرهنگی-اجتماعی و مشکلات حکمرانی.

نتیجه گیری: شکست استارت آپ ها حاصل تعامل پیچیده عوامل فردی، نهادی و ساختاری است. این یافته ها می توانند مبنای اصلاح سیاست های حمایتی، بهبود آموزش ها و تقویت نهادهای پشتیبان در اکوسیستم کارآفرینی ایران قرار گیرند. پژوهش همچنین مجموعه ای از توصیه های سیاستی برای کاهش نرخ شکست ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

کارآفرینی ، استارت آپ ها ، پدیدارشناسی ، نوآوری ، پارک علم و فناوری