نقش فعالیت های هنری (نقاشی و کاردستی) بر کاهش استرس و اضطراب دانش آموزان ابتدایی

در سال های اخیر، توجه پژوهشگران و مربیان آموزشی به راهکارهای غیر دارویی و غیرفرهنگی برای کاهش استرس و اضطراب در کودکان افزایش یافته است. یکی از این راهکارها، استفاده هدفمند از فعالیت های هنری مانند نقاشی و کاردستی است که به عنوان ابزارهای خلاقانه و درمانی شناخته می شوند. این مطالعه با هدف بررسی نقش فعالیت های هنری در کاهش میزان استرس و اضطراب دانش آموزان مقطع ابتدایی انجام شد.پایه نظری این پژوهش به مدل های روان شناسی رشد و نظریه های هنر درمانی متکی است که تاکید می کنند بیان غیرکلامی احساسات از طریق فعالیت های خلاقانه، منجر به تنظیم هیجانی، تخلیه تنش ها و تقویت احساس امنیت روانی در کودکان می شود. در این فرآیند، هنر نه تنها بستری برای تخلیه هیجانی فراهم می کند بلکه با ایجاد تمرکز، لذت درونی و احساس خودکارآمدی، اضطراب را به شکل طبیعی کاهش می دهد روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون–پس آزمون و گروه کنترل بود. نمونه شامل دانش آموزان کلاس چهارم ابتدایی یک دبستان دولتی بود که به صورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. گروه آزمایش طی هشت جلسه ۴۵ دقیقه ای در فعالیت های نقاشی آزاد، رنگ آمیزی موضوعی و ساخت کاردستی با مواد ساده شرکت کردند؛ گروه کنترل فاقد هرگونه برنامه هنری اضافه بر برنامه درسی بود. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه اضطراب کودکان اسپنس و مقیاس استرس ادراک شده بود.نتایج تحلیل آماری (آزمون ANCOVA) نشان داد که میانگین نمرات اضطراب و استرس در گروه آزمایش پس از مداخله به طور معناداری کاهش یافت، در حالی که تغییر معناداری در گروه کنترل مشاهده نشد. این یافته ها بیانگر اثربخشی فعالیت های هنری به عنوان روشی قابل اجرا، کم هزینه و لذت بخش در مدیریت هیجانی کودکان است.بر اساس نتایج، پیشنهاد می شود مربیان مدارس ابتدایی با گنجاندن برنامه های منظم نقاشی و کاردستی در طول هفته، محیط آموزشی را به فضایی خلاقانه و بدون تنش تبدیل کنند. این اقدام می تواند علاوه بر ارتقاء سلامت روان دانش آموزان، مشارکت و رضایت آنان از فرآیند یادگیری را نیز افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

فعالیت های هنری ، نقاشی ، کاردستی ، کاهش استرس ، اضطراب دانش آموزان ، هنر درمانی ، آموزش ابتدایی