یادگیری فعال و مشارکتی: راهکاری برای افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان ابتدایی

انگیزه تحصیلی یکی از عوامل کلیدی در موفقیت یادگیری دانش آموزان است و نقش مهمی در ارتقای عملکرد تحصیلی آن ها ایفا می کند. در سال های اخیر، پژوهش های آموزشی نشان داده اند که روش های سنتی تدریس، به تنهایی نمی توانند انگیزه و مشارکت فعال دانش آموزان را به میزان مطلوب افزایش دهند. بنابراین، استفاده از روش های نوین و فعال تدریس اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. دانش آموزان مقطع ابتدایی به دلیل ویژگی های سنی، نیازمند محیط های یادگیری جذاب، مشارکتی و تعاملی هستند. فقدان انگیزه می تواند منجر به کاهش علاقه به درس، افت یادگیری و کاهش مشارکت فعال در کلاس شود. از این رو، بررسی روش هایی که بتوانند انگیزه تحصیلی دانش آموزان را افزایش دهند، یک ضرورت پژوهشی محسوب می شود. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر یادگیری فعال و مشارکتی بر انگیزه تحصیلی دانش آموزان ابتدایی انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و نیمه تجربی است و از روش های مشاهده، پرسشنامه و تحلیل فعالیت های کلاسی برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به کارگیری روش های فعال و مشارکتی، شامل فعالیت های گروهی، یادگیری مبتنی بر پروژه و حل مسئله، باعث افزایش علاقه و انگیزه دانش آموزان به یادگیری می شود. دانش آموزان در این محیط ها نه تنها مطالب درسی را بهتر می آموزند، بلکه توانایی تعامل و همکاری گروهی نیز در آن ها تقویت می شود. بررسی داده ها حاکی از آن است که یادگیری فعال و مشارکتی باعث ایجاد حس مسئولیت پذیری و مشارکت فعال در دانش آموزان می شود و انگیزه درونی آن ها را برای کسب دانش افزایش می دهد. این روش ها محیط کلاس را از حالت یک طرفه و منفعل به محیطی پویا و تعامل محور تبدیل می کنند. با توجه به یافته های این پژوهش، معلمان مقطع ابتدایی می توانند از روش های یادگیری فعال و مشارکتی برای افزایش انگیزه تحصیلی دانش آموزان بهره ببرند. پیشنهاد می شود در برنامه ریزی درسی و طراحی فعالیت های کلاسی، تمرکز بیشتری بر همکاری گروهی، حل مسئله و مشارکت فعال دانش آموزان قرار گیرد تا یادگیری عمیق تر و انگیزه بالاتر حاصل شود.

کلیدواژه ها:

یادگیری فعال ، یادگیری مشارکتی ، انگیزه تحصیلی ، مقطع ابتدایی ، مشارکت دانش آموزان