بازخوانی اجتماعی تجارب طرح های بین المللی توسعه محلی در ایران: مطالعه طرح مدیریت پایدار منابع آب و خاک حبله رود

در ایران طرح های متعددی در راستای عملیاتی کردن ایده توسعه پایدار و مشارکتی در اجتماعات محلی ایران، اجرا شده که تشریح درس آموخته های اجتماعی آنها در راستای بهبود سازوکارهای اجرایی و طرح ریزی طرح های آتی، برای نهادهای متولی و جامعه علمی بسیار مهم است. در این زمینه «برنامه اقدام ملی مدیریت پایدار منابع آب وخاک در حوزه آبریز حبله رود» ، یکی از مهم ترین پروژه های توسعه محلی و روستایی بوده که با همکاری سازمان های ملی و بین المللی در دو فاز (اول: ۱۳۸۲-۱۳۷۷ و دوم: ۱۳۹۵-۱۳۹۱)، در راستای بهبود و پایدارسازی معیشت جوامع روستایی با تاکید بر مدیریت بهینه و مشارکتی منابع طبیعی و انجام شد. هدف اصلی مقاله بررسی دستاوردها و چالش های اجرای طرح تشریح شود. برای نیل به این هدف با استفاده از روش «فراترکیب» و تمام شماری اسناد و مطالعات صورت گرفته درباره طرح مذکور، ۲۸ گزارش و تحقیق بررسی شد. مطابق یافته های مقاله حاضر، ناهماهنگی های سازمانی، اشکال ضعیف انطباق طرح با ارزش ها و ظرفیت های اجتماعی و نظام سلسله مراتبی محلی، چالش های اصلی در فرایند اجرای طرح بوده است. از سویی، آموزش و تقویت مهارت ها و مشارکت مردمی با تاکید بر نهادها و نظام شورایی محلی، ازجمله دستاوردهای طرح بوده است. درنهایت تجارب و درس آموخته های طرح حبله رود آن است که برای موفقیت بیشتر پروژه های مشابه، ایجاد هماهنگی و وحدت رویه میان بخش های اجرایی، بهره گیری ضابطه مند از توان بخش غیردولتی و خصوصی، افزایش آگاهی و مشارکت جوامع محلی و استفاده از دانش و ظرفیت های بومی ذی نفعان امری ضروری است.

کلیدواژه ها:

مدیریت پایدار منابع ، طرح حبله رود ، توسعه پایدار ، توسعه مشارکتی ، ارزش های بومی و محلی