بررسی تطبیقی نقش تاج در دوران تاریخی ایلام، ماد و هخامنشی

تاج در فرهنگ ایران باستان فراتر از یک پوشاک سلطنتی، نمادی چندوجهی از قدرت سیاسی، جایگاه اجتماعی و مشروعیت دینی به شمار می رفت. بررسی تطبیقی نقش تاج در سه دوره ایلام، ماد و هخامنشی نشان می دهد که این عنصر در گذر زمان، از یک نشانه آیینی و مذهبی به ابزاری سیاسی و تبلیغاتی تبدیل شد. در ایلام، تاج شاخدار بازتابی از الوهیت و ارتباط فرمانروا با خدایان بود. در مادها، تاج ها ساده تر و بیشتر نمادی اجتماعی-سیاسی محسوب می شدند. در دوره هخامنشی، تاج به اوج شکوه رسید و با اشکالی چون دیهیم، تاج کنگره دار و باشلق، مشروعیت سلطنتی را تثبیت کرد. یافته های مبتنی بر نقوش برجسته، مهرها، ظروف آیینی، سکه ها و متون تاریخی نشان می دهد که تاج نه تنها بیانگر شکوه فردی پادشاهان، بلکه وسیله ای برای انسجام فرهنگی و سیاسی در قلمرو پهناور ایران باستان بوده است.

کلیدواژه ها:

کلمات کلیدی: تاج ، ایلام ، ماد ، هخامنشی ، نماد سلطنت ، مشروعیت سیاسی