تحلیل پایداری منابع آبی در تولید جو در ایران

جو یکی از غلات مهم و مقاوم در مناطق خشک و نیمه خشک خاورمیانه، از جمله ایران است که با مشکلات کمبود آب و بارندگی مواجه است. در این شرایط، دسترسی به منابع آب کافی برای آبیاری، چالش اصلی در تولید این محصول در ایران به شمار می آید. ااین مطالعه به بررسی کمبود آب در تولید جو در ایران طی دوره ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۰ پرداخته است. نتایج نشان می دهد که ردپای آب سبز، خاکستری و آبی به ترتیب ۱۶ ، ۱۴ و ۷۰ درصد از مجموع ردپای آب در تولید جو را تشکیل می دهند. تغییرات تنش آبی جو در استان های غربی، شمال غربی و شمالی ایران معمولا کمتر از ۳/۰ است و نشان دهنده تنش آبی پایین است. در حالی که در استان های جنوبی، مرکزی وشرق ایران میانگین این شاخص حدود ۵/۰ بوده که نشان دهنده تنش آبی متوسط و بالا است. محدوده تغییرات شاخص تنش آبی جو از ۰۳/۰ در غرب (کرمانشاه) تا ۲۲/۱ در استان (یزد) متغیر است. مقدار متوسط فقر آب در این دوره برابر با ۱۷/۵۸ میلیون مترمکعب و کمترین مقدار فقر آب در استان گیلان (۷۴/۰ میلیون متر مکعب) و بیشترین مقدار در استان خراسان شمالی (۷۷/۲۵۸ میلیون مترمکعب) ثبت شده است. همچنین مقدار متوسط شاخص خودکفایی و وابستگی آب به ترتیب ۳۸ درصد و ۶۲ درصد است. این پژوهش می تواند به بهبود مدیریت منابع آب و ارتقاء پایداری تولید جو در ایران کمک کند.

کلیدواژه ها:

تنش آبی ، جو ، منابع آب