ارزیابی روش های مرمت به کاررفته در بناهای تاریخی اراک: سازگاری با اصول بین المللی (کارتخوسه، ونیز)

مرمت بناهای تاریخی، فرآیندی حساس و تخصصی است که نیازمند رعایت اصول علمی، اخلاقی و بین المللی است. در شهر اراک، با وجود اجرای پروژه های متعدد مرمت در دهه های اخیر، روش های به کاررفته در بسیاری از موارد با اصول پذیرفته شده جهانی — به ویژه منشور ونیز (۱۹۶۴) و منشور کارتخوسه (۱۹۹۹) — همخوانی ندارند. هدف از این پژوهش، ارزیابی روش های مرمت در ۱۰ بنا تاریخی منتخب در اراک و سنجش میزان انطباق آن ها با استانداردهای بین المللی است. روش پژوهش ترکیبی (کتابخانه ای و میدانی) بوده و داده ها از طریق بازدید میدانی، تحلیل مستندات مرمت، مصاحبه با ۸ معمار و مرمت گر و مقایسه روش ها با معیارهای استخراج شده از منشورهای ونیز و کارتخوسه جمع آوری شده اند. یافته ها نشان می دهد که تنها در ۳۰% موارد، روش های مرمت با اصول بین المللی سازگار بوده اند. مهم ترین انحرافات شامل استفاده از مصالح غیراصیل (سیمان، رنگ های صنعتی)، عدم مستندسازی مراحل مرمت، جایگزینی عناصر تزئینی اصیل با نمونه های جدید و مداخلات غیرضروری در بافت اصلی بوده است. در نهایت، راهکارهایی مانند تدوین «دفترچه راهنمای مرمت اراک»، الزام به مستندسازی فنی، آموزش مرمت گران محلی و نظارت مستقل پیشنهاد شده است.

کلیدواژه ها:

مرمت ، بناهای تاریخی ، اراک ، منشور ونیز ، منشور کارتخوسه ، مصالح اصیل ، مستندسازی مرمت ، معماری قاجاری ، حفاظت از میراث