مطالعه نقش برنامه های سند تحول بنیادین در تقویت تربیت اخلاقی و دینی در مدارس

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، با هدف گذار از یک نظام آموزشی صرفا دانش محور به یک نظام تربیتی کل نگر و ارزش مدار، تقویت بنیان های اخلاقی و دینی نسل آینده را به عنوان رسالت اصلی و نقطه کانونی خود تعریف می کند. این سند، تربیت اخلاقی و دینی را نه به مثابه یک درس در کنار سایر دروس، بلکه به عنوان روح حاکم بر تمامی فرآیندها و ساحت های شش گانه تربیتی در نظر می گیرد که هدف غایی آن، یعنی دستیابی به «حیات طیبه» را ممکن می سازد. این مقاله مروری با هدف بررسی و تحلیل نقش برنامه ها و راهکارهای عملیاتی سند تحول بنیادین در تقویت تربیت اخلاقی و دینی در مدارس ابتدایی و متوسطه تدوین شده است. در این راستا، ابتدا به تبیین جایگاه محوری «ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی» به عنوان زیربنای سایر ساحت ها در فلسفه تربیتی سند پرداخته می شود. سپس، با واکاوی رویکرد سند به تربیت دینی، که فراتر از انتقال مفاهیم، بر تعمیق ایمان، درونی سازی ارزش ها و تجلی آن ها در عمل تاکید دارد، ابعاد مختلف این فرآیند تشریح می گردد. یافته های این بررسی نشان می دهد که سند تحول بنیادین چندین راهبرد کلیدی را برای تحقق این مهم ارائه می دهد: ۱. رویکرد تلفیقی و فراگیر، که در آن مفاهیم اخلاقی و دینی در تمام کتب درسی و فعالیت های آموزشی جریان می یابد. ۲. تاکید بر نقش الگویی معلمان و مربیان به عنوان مهم ترین عاملان تربیت. ۳. ایجاد یک زیست بوم تربیتی و فرهنگی سالم در مدرسه که در آن، ارزش ها به صورت عینی و ملموس تجربه شوند. ۴. بهره گیری از روش های تربیتی فعال، خلاق و تجربه محور. ۵. تقویت پیوند سه جانبه و هم افزای مدرسه، خانواده و نهادهای دینی جامعه. نتایج این مرور، بر این نکته تاکید دارد که موفقیت سند تحول در گرو عبور از رویکردهای سطحی و حرکت به سوی یک تحول عمیق در نگرش ها و عملکردهای تمامی ارکان نظام آموزشی برای ایجاد یک فرهنگ زنده و پویای اخلاقی و دینی در مدارس است.

کلیدواژه ها:

تربیت اخلاقی ، تربیت دینی ، سند تحول بنیادین ، حیات طیبه ، ساحت اعتقادی و اخلاقی ، مدارس