بررسی نقش حمایت عاطفی والدین و کنترل رفتاری در سبک فرزندپروری بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان

این مطالعه مروری-تحلیلی با هدف بررسی رابطه حمایت عاطفی والدین و کنترل رفتاری (behavioral control) در چارچوب سبک های فرزندپروری و تاثیر آن ها بر موفقیت تحصیلی دانش آموزان انجام شد. مبانی نظری شامل طبقه بندی های بام رایند و مک کابی-مارتین، تفکیک کنترل رفتاری و کنترل روان شناختی و مدل زمینه ای دارلینگ و اشتاینبرگ است. مروری بر ادبیات بین المللی و ایرانی نشان می دهد که حمایت عاطفی (گرمابخشی، پذیرفته شدن) و کنترل رفتار سازگار (نظارت معنادار، قوانین روشن) با نتایج تحصیلی بالاتر همبستگی دارند؛ در حالی که کنترل روان شناختی یا کنترل رفتاری بیش از حد می تواند رابطه ای خنثی یا منفی با موفقیت تحصیلی داشته باشد (Steinberg et al., ۱۹۹۲; Barber, ۱۹۹۶; Rothenberg et al., ۲۰۲۰). شواهد ایرانی نیز اغلب الگوی همسانی را نشان می دهد: سبک فرزندپروری مقتدرانه (high warmth + appropriate behavioral control) با پیشرفت تحصیلی بهتر همراه است (افتخاری، ۲۰۲۴؛ داوری و باقری، ۲۰۲۴). مقاله با تحلیل مکانیزم های میانجی (عزت نفس، خودتنظیمی، انگیزه تحصیلی) و تعدیل کننده ها (جنسیت، سطح تحصیلی، وضعیت اقتصادی-اجتماعی) به نتیجه می رسد که سیاست ها و برنامه های مداخله ای برای آموزش والدین، تقویت مهارت های فرزندپروری و ایجاد محیط حمایتی خانوادگی می توانند بهبودهای قابل توجهی در نتایج تحصیلی ایجاد کنند.

کلیدواژه ها:

سبک فرزندپروری ، حمایت عاطفی (Parental Warmth) ، کنترل رفتاری (Behavioral Control) ، موفقیت تحصیلی ، میانجی گری روان شناختی