ژنتیک مولکولی و ژن درمانی در سرطان

ژنتیک مولکولی و ژن درمانی در سرطانسرطان به عنوان یکی از مهم ترین چالش های بهداشتی و اجتماعی قرن حاضر، نتیجه تغییرات ژنتیکی، اپی ژنتیکی و محیطی در سلول های انسانی است که منجر به از دست رفتن کنترل چرخه سلولی، تکثیر غیرطبیعی و گریز از مرگ برنامه ریزی شده می شود. پژوهش های ژنتیک مولکولی در دهه های اخیر با شناسایی انکوژن ها، ژن های سرکوبگر تومور و ژن های ترمیم DNAافق های تازه ای در درک مکانیسم های ایجاد سرطان گشوده اند. این پیشرفت ها زمینه ساز توسعه درمان های نوینی مانند ژن درمانی شده است؛ رویکردی که با جایگزینی یا اصلاح ژن های معیوب، خاموش سازی انکوژن ها، تقویت بیان ژن های محافظتی و یا ویرایش دقیق ژنوم به کمک فناوری هایی همچون CRISPR-Cas۹ می تواند به مهار یا درمان سرطان منجر شود.با وجود موفقیت های اولیه، ژن درمانی هنوز با چالش هایی نظیر اثرات خارج از هدف، مشکلات ایمنی، محدودیت روش های انتقال ژن و هزینه های بالا مواجه است. با این حال، پیشرفت های اخیر در فناوری های ویرایش ژن (base editing، prime editing)، نانوفناوری در تحویل دارو و توسعه سلول های ایمنی دستکاری شده (مانند CAR-T و NK سل ها)، چشم انداز درمان های دقیق و شخصی سازی شده را بیش از پیش روشن کرده است.بررسی مطالعات موردی در سرطان های شایع از جمله سینه، ریه، پانکراس و انواع لوسمی نشان می دهد که ژن درمانی نه تنها امکان مهار رشد تومور را دارد، بلکه می تواند مقاومت دارویی را کاهش داده و پاسخ های ایمنی ضدسرطانی را تقویت کند. بدین ترتیب، ژنتیک مولکولی و ژن درمانی به عنوان دو رکن اساسی پزشکی مدرن، آینده ای نویدبخش در مدیریت و درمان سرطان رقم خواهند زد.کلیدواژه ها: سرطان، ژنتیک مولکولی، ژن درمانی،