نقش سبک رهبری مدیر در ارتقای جو روانی و اجتماعی مدرسه

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سبک رهبری مدیران مدارس در ارتقای جو روانی–اجتماعی محیط های آموزشی ابتدایی انجام شده است. جو روانی–اجتماعی به عنوان یکی از شاخص های کلیدی کیفیت آموزش، شامل احساس امنیت، همدلی، احترام متقابل، و تعاملات سالم بین معلمان، دانش آموزان، و اولیا است. بر اساس ادبیات نظری، سبک رهبری مدیران می تواند به شیوه های مختلف بر این جو تاثیر بگذارد؛ به گونه ای که سبک های مشارکتی و تحولی عموما با بهبود شاخص های جو مثبت و سبک های آمرانه یا بی تفاوت با تضعیف آن همراه هستند.در این پژوهش، چارچوب نظری برگرفته از مدل های کلاسیک و مدرن رهبری آموزشی شامل نظریه رهبری تحولی (Bass & Avolio) و رهبری توزیعی مورد استفاده قرار گرفته است. روش تحقیق از نوع توصیفی–پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس ابتدایی و معلمان شاغل در شهر … در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ است. داده ها از طریق پرسش نامه استاندارد سنجش سبک رهبری و مقیاس ارزیابی جو روانی–اجتماعی مدرسه جمع آوری شده و روایی و پایایی ابزارها با استفاده از نظر خبرگان و ضریب آلفای کرونباخ تایید گردیده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه انجام شد.نتایج نشان داد که بین سبک رهبری تحولی مدیر و ابعاد جو روانی–اجتماعی مدرسه رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، درحالی که سبک آمرانه با کاهش این شاخص ها مرتبط بود. همچنین، سبک مشارکتی تاثیر چشمگیری بر ایجاد احساس تعلق، افزایش حمایت همکاران، و بهبود انگیزش شغلی کارکنان داشت. در مقابل، مدیریت صرفا متمرکز بر امور اداری و دور از تعاملات انسانی، باعث ایجاد فاصله بین مدیر، معلمان و دانش آموزان شد.یافته ها نشان می دهد که تغییر نگرش و ارتقای مهارت های رهبری مدیران، به ویژه در حوزه تعاملات انسانی، می تواند به بهبود جو عاطفی و روابط اجتماعی مدرسه بینجامد. بر پایه این نتایج، پیشنهاد می شود برنامه های ضمن خدمت و کارگاه های رهبری تحولی و ارتباط موثر برای مدیران مدارس طراحی و اجرا شود. چنین اقداماتی نه تنها به بهبود جو روانی–اجتماعی مدرسه کمک می کند، بلکه می تواند کارایی کلی نظام آموزشی و رضایت ذی نفعان را افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

مدیریت مدرسه ، سبک رهبری ، رهبری تحولی ، جو روانی–اجتماعی مدرسه ، آموزش ابتدایی ، انگیزش معلمان ، تعاملات آموزشی