بررسی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر بهبود رفتار سلامت بلوغ دانش آموزان دختر شهر نیشابور

مقدمه: بلوغ یک مرحله بحرانی و تاثیرگذار بر سلامت جنسی و باروری درازمدت دختران محسوب می شود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر بهبود رفتار سلامت بلوغ دانش آموزان دختر متوسطه اول، بر اساس الگوی اعتقاد بهداشتی (Health Belief Model یا HBM) انجام شد. روش ها: این مطالعه یک مداخله نیمه تجربی، همراه با گروه های آزمون و شاهد بود که بر روی ۱۲۰ نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر نیشابور در سال ۱۴۰۰ انجام گرفت. نمونه ها به روش چند مرحله ای انتخاب شدند و دانش آموزان به صورت تصادفی ساده در دو گروه ۶۰ نفره قرار گرفتند. سپس داده با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته طی سه مرحله قبل، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله آموزشی جمع آوری گردید. برنامه آموزشی بر اساس سازه های HBM طراحی و در سه جلسه ۶۰ دقیقه ای برای گروه آزمون اجرا شد. داده با استفاده از آزمون های نرمالیتی، میانگین و ANOVA در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین سن دانش آموزان، ۳۱/۱ ± ۲۵/۱۳ سال بود. میانگین متغیر رفتار در گروه آزمون، بلافاصله و سه ماه پس از مداخله به طور معنی داری افزایش یافت (۰۵/۰ > P). همچنین، پس از مداخله، اختلاف معنی داری در میانگین سازه های حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده و خودکارامدی درک شده در گروه آزمون نسبت به گروه شاهد مشاهده گردید (۰۵/۰ > P). ارتباط بین خصوصیات دموگرافیک و رفتار بهداشت بلوغ معنی دار نبود (۰۵/۰ < P). نتیجه گیری: اجرای مداخله آموزشی بر اساس HBM، بر بهبود رفتار بهداشت بلوغ دانش آموزان دختر موثر است. با توجه به اهمیت سلامت دختران به عنوان مادران آینده، انجام مداخلات بیشتر با استفاده از این الگو جهت نوجوانان پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

Health belief model ، Students ، Girls ، Health behavior ، Puberty ، Adolescence ، Menstruation ، Educational intervention ، الگوی اعتقاد بهداشتی ، دانش آموزان ، دختران ، رفتار بهداشتی ، بلوغ ، نوجوانی ، قاعدگی ، مداخله آموزشی