پیامدهای مشکلات رفتاری کودکان نوپا در خانواده: یک مطالعه کیفی

مقدمه: خانواده در رشد عاطفی، شناختی و رفتاری کودکان نقشی اساسی دارد و از همان سنین نوزادی، منبع اصلی حمایت، پرورش و رشد کودک می باشد. کودکان و مشکلات روان شناختی آنان نیز تاثیر متقابلی بر والدین و سیستم خانواده دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای مشکلات رفتاری کودکان در سنین نوپایی بر خانواده انجام گردید. روش ها: این مطالعه به روش کیفی پدیدارشناسی انجام شد و داده های آن نیز با روش Collaizi مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جمعیت مورد بررسی، ۲۰ مادر به همراه کودکان ۱۲ تا ۲۴ ماهه مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- خدماتی شهرستان نجف آباد در سال ۱۴۰۳ بود. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند که پس تکمیل چک لیست مشکلات رفتاری کودکان Achenbach و Rescorla (Child Behavior Checklist یا CBCL)، مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفتند و این روند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. یافته ها: پس از تحلیل محتوای داده ها، ۳ مقوله اصلی و ۷ مقوله فرعی از پیامدهای مشکلات رفتاری کودکان در خانواده به دست آمد که شامل «مشکلات مرتبط با سلامت روان مادر (نشانگان افسردگی، نشانگان اضطراب)، کاهش کیفیت تعامل والد- فرزند (افزایش کنترلگری، کاهش حمایت عاطفی، منفی نگری نسبت به کودک) و اختلال در عملکرد خانواده (افزایش تعارضات زوجی، اختلال در سیستم تعاملات اجتماعی)» بود. نتیجه گیری: مشکلات رفتاری کودکان در سنین نوپایی، تغییراتی در رفتار، شناخت و هیجانات والدین ایجاد می کند که در ادامه، فرزندپروی مثبت والدین را مختل و عملکرد کلی خانواده را دچار مشکل می نماید. بنابراین، لازم است طرح های اجرایی پیشگیرانه آموزشی و مشاوره ای در همین راستا در اولویت مراکز بهداشت، آموزشی و نظام سلامت قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Toddlers ، Behavioral problems ، Parent-child relationship ، Psychological problems ، Family ، کودکان نوپا ، مشکلات رفتاری ، تعامل والد و کودک ، مشکلات روان شناختی ، خانواده