تحلیل رفتار انسان در شبکه های اجتماعی و پیامدهای آن برای سلامت روان و جامعه

ظهور و گسترش شبکه های اجتماعی در دهه اخیر الگوی تعاملات انسانی را به شکل چشمگیری دگرگون ساخته است. این پژوهش با رویکردی مروری - تحلیلی و با تکیه بر مرور نظام مند مقاله های علمی منتشر شده بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، به بررسی ابعاد روان شناختی و اجتماعی رفتار انسان در شبکه های اجتماعی و پیامدهای آن بر سلامت فردی و انسجام اجتماعی پرداخته است. یافته ها نشان میدهند که رفتار کاربران در این فضاها متاثر از متغیرهای متعددی نظیر ساختار الگوریتمی پلتفرمها، انگیزههای فردی نوع محتوای مصرفی و زمینه های اجتماعی - فرهنگی است در سطح روانی استفاده افراطی یا بدون هدف از شبکه های اجتماعی با اختلالاتی نظیر اضطراب کاهش عزت نفس اختلال تمرکز و افزایش مقایسه اجتماعی همراه است. همچنین الگوهای شرطی شده ای همچون بازگشت مکرر به اپلیکیشنها بدون نیاز ،واقعی نشانههایی از اعتیاد رفتاری را منعکس میکنند. در مقابل برخی مطالعات به نقش مثبت شبکه های اجتماعی در ارتقای حس ،همدلی مشارکت ،اجتماعی و دسترسی به حمایت روانی اشاره دارند از منظر ،اجتماعی پیامدهایی همچون تضعیف روابط انسانی ،واقعی قطب بندی ،شناختی و تسلط الگوریتمها در شکل دهی به باورها و ترجیحات کاربران مورد شناسایی قرار گرفتند. در مجموع یافتهها نشان میدهند که رفتار انسان در شبکه های اجتماعی پدیده ای ،پیچیده چندلایه و وابسته به تعامل مستمر بین ،فناوری روان انسان و ساختارهای اجتماعی است. پژوهش لزوم تحلیل بین رشته ای سیاستگذاری اخلاق محور و آموزش سواد رسانه ای برای مواجهه هوشمندانه با این پدیده را گوشزد می کند.

کلیدواژه ها:

رفتار ، انسانی ، شبکه های اجتماعی ، سلامت روان ، اعتیاد ، دیجیتال ، جامعه پذیری آنلاین