مراتب وجودی عرفان مولانا به زبان معماری: الگویی بومی برای طراحی مراکز مراقبه

در عصر زندگی شهری، معاصر انسان با فشارهای روانی، تنش های روزمره و کاهش تعاملات انسانی مواجه است؛ شرایطی که نیاز به فضاهایی برای بازیابی آرامش ذهنی و تعادل روحی را بیش از پیش آشکار کرده است. مراقبه به عنوان یکی از روش های دیرینه ی تعالی روح در فرهنگ ها و ادیان مختلف جایگاهی ویژه دارد و امروزه نیز به عنوان راهی موثر برای کاهش استرس، افزایش تمرکز و ارتقاء سلامت روان مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای می کوشد مفاهیم عرفانی مولانا را به شاخص های طراحی معماری ترجمه کرده و الگویی بومی برای مراکز مراقبه ارائه دهد. یافته ها نشان می دهد که عناصر طراحی همچون نورپردازی، تدریجی سلسله مراتب، استفاده از مصالح بومی و پیوند با طبیعت می تواند تجربه مراقبه را عمیق تر و موثر تر کند. همچنین توجه به ابعاد روان شناختی، زیبایی شناسی و عرفانی در طراحی نقش مهمی در پاسخگویی به نیازهای معنوی انسان معاصر ایفا می کند. در نهایت، این پژوهش بر آن است تا با تلفیق عرفان مولانا و اصول معماری معنوی، فضایی خلق کند که نه تنها آرامش بخش باشد بلکه انسان را در مسیر تعالی روحانی یاری رساند.

کلیدواژه ها:

معماری ، معنوی ، مراقبه مراتب ، وجودی عرفان مولانا ، طراحی بومی