بررسی مولفه های تربیتی در سوره لقمان مبتنی بر آیات ۲ الی ۱۹

تربیت به عنوان اساس سعادت، انسانی فرآیند سازندگی و پرورش شخصیت است که مسئولیت اصلی آن بر عهده والدین می باشد. با وجود تلاش خانواده ها برای انتخاب بهترین شیوه های تربیتی، بسیاری از والدین امروزی با اصول علمی پرورش کودک آشنایی کافی ندارند. تحقیقات نشان می دهد سه سال اول زندگی نقش تعیین کننده ای در شکل گیری سبک رفتاری و شخصیتی افراد دارد. قرآن کریم به عنوان کامل ترین برنامه هدایت بشری شامل جامع ترین اصول تربیتی است که از جمله آنها می توان به روش های تربیتی لقمان حکیم اشاره نمود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به آیات سوره لقمان به بررسی الگوی تربیتی قرآن محور می پردازد. یافته ها نشان می دهد تربیت موفق در سوره لقمان بر پنج اصل اساسی استوار است (۱) اعتدال (۲) تسامح و تساهل (۳) تدریج (۴) عزت مندی (۵) ارتباط ظاهر و باطن. لقمان حکیم در مواعظ خود به فرزندش مولفه های کلیدی چون مهرورزی، شخصیت دهی، پرهیز از خشونت و تحقیر را به کار گرفته است. تحلیل محتوای آیات ۲ تا ۱۹ سوره لقمان بیانگر آن است که این شیوه تربیتی دارای دو بعد دنیوی و اخروی است که هم موفقیت مادی و هم کمال معنوی را تضمین می کند. از منظر روانشناسی، تربیتی روش لقمان با اصولی چون تربیت غیرمستقیم، گفت وگوی محبت آمیز و کرامت محوری همسو است. این پژوهش اهمیت به کارگیری الگوی تربیتی قرآن محور را در عصر حاضر مورد تاکید قرار داده و آن را راهکاری برای مقابله با چالش های تربیتی خانواده های معاصر می داند.

کلیدواژه ها:

تربیت ، اسلامی ، سوره لقمان ، روان شناسی ، تربیتی اصول ، تربیت لقمان حکیم ، قرآن و تربیت