بررسی اثرات استفاده بیش از حد از فناوری بر تمرکز و حافظه دانش آموزان

در عصر حاضر، فناوری دیجیتال به جزء جدایی ناپذیر زندگی روزمره دانش آموزان تبدیل شده است. تلفنهای هوشمند، تبلتها، بازیهای ویدیویی و رسانه های اجتماعی، نه تنها سبک زندگی، بلکه شیوه یادگیری و عملکرد شناختی آنها را نیز تحت تاثیر قرار داده اند. این مقاله با هدف بررسی اثرات استفاده بیش از حد از فناوری بر دو مولفه کلیدی عملکرد شناختی دانش آموزان - یعنی تمرکز و حافظه – طراحی شده است. با بهره گیری از رویکرد ترکیبی دادههای پژوهش از طریق پرسشنامه و مصاحبه با دانش آموزان والدین و معلمان در مقاطع متوسطه اول و دوم جمع آوری و تحلیل شدهاند. یافتهها نشان داد که استفاده مداوم و کنترل نشده از ابزارهای دیجیتال به ویژه در خارج از مدرسه موجب افت محسوس در توانایی حفظ تمرکز طولانی مدت و کاهش ظرفیت حافظه کوتاه مدت در دانش آموزان میشود. دانش آموزانی که به طور مکرر بین اپلیکیشنها جابه جا میشوند یا همزمان چند کار را انجام میدهند دچار نوعی پراکندگی شناختی میشوند که مانع پردازش عمیق اطلاعات و ذخیره سازی موثر آنها در حافظه میگردد همچنین مشاهده شد که خواب ناکافی ناشی از استفاده شبانه از فناوری عامل مهمی در کاهش توان ذهنی و ضعف عملکرد درسی است نتایج این پژوهش هشدار میدهد که وابستگی بیش از حد به فناوری اگر بدون هدایت و چارچوب باشد میتواند تهدیدی جدی برای رشد شناختی یادگیری معنادار و سلامت ذهنی دانش آموزان محسوب شود. بر همین اساس مقاله حاضر با ارائه تحلیل علمی و پیشنهادهایی کاربردی برای معلمان والدین و سیاست گذاران بر ضرورت ترویج سواد دیجیتال و تنظیم الگوی استفاده از فناوری در مدارس و خانواده ها تاکید دارد.

کلیدواژه ها:

فناوری دیجیتال ، تمرکز دانش آموزان ، حافظه کوتاه مدت ، یادگیری شناختی ، استفاده بیش از حد ، چندوظیفگی دیجیتال ، سواد رسانه ای ، آموزش و فناوری