چگونه توانستم اعتماد به نفس دانش آموزان خجالتی را افزایش دهم؟

کمرویی و خجالت از جمله موانع جدی در مسیر رشد، تحصیلی، اجتماعی و روانی دانش آموزان به ویژه در دوره ابتدایی است. دانش آموزان خجالتی معمولا در ابراز نظر، مشارکت در فعالیتهای کلاسی، ارائه کارها و حتی تعامل با همسالان دچار تردید، اضطراب و سکوت مزمن می شوند. در نتیجه، این دانش آموزان با کاهش تدریجی اعتماد به نفس از فرصت های یادگیری عمیق محروم شده و عملکرد تحصیلی و اجتماعی آنان به شدت افت می کند. این اقدام پژوهشی با هدف ارتقای اعتماد به نفس در دانش آموزان خجالتی یکی از کلاس های پایه سوم ابتدایی طراحی و اجرا شده است. مساله پژوهش شناسایی علل و عوامل موثر در شکل گیری رفتارهای خجالتی در دانش آموزان و یافتن روش هایی موثر برای افزایش مشارکت، تعامل و خودباوری در آنان بود. روش پژوهش مبتنی بر رویکرد کیفی و مشارکتی بود. ابتدا از طریق مشاهده مستمر، گفت وگو با والدین، مصاحبه با خود دانش آموزان و بررسی گزارش های تحصیلی تعدادی از دانش آموزان دارای ویژگی های خجالتی شناسایی شدند. سپس با تحلیل زمینه های فردی، خانوادگی و آموزشی موثر بر کم رویی، مجموعه ای از راهکارهای تربیتی، روانی و آموزشی به کار گرفته شد. این اقدامات شامل استفاده از تقویت مثبت، ایفای نقش (Role Play)، واگذاری مسئولیت های کوچک، کلاسی، فعالیت های گروهی هدایت شده، قصه گویی با مشارکت دانش آموز، برگزاری نمایش های کلاسی و همکاری با خانواده برای تقویت مهارت های ارتباطی در خانه بود. نتایج اجرای این راهکارها طی یک دوره سه ماهه نشان داد که دانش آموزان خجالتی به تدریج در ابراز احساسات، سخن گفتن در جمع، شرکت در فعالیت های داوطلبانه و تعامل با همسالان رشد محسوسی داشتند. سطح اضطراب آنان در موقعیت های اجتماعی کاهش یافت و افزایش اعتماد به نفس در رفتارهای روزمره و مشارکت در یادگیری به وضوح مشاهده شد. همچنین والدین نیز از پیشرفت روانی فرزندان خود اظهار رضایت کردند. این اقدام پژوهشی نشان می دهد که با ایجاد محیطی امن، حمایت گر، تشویق کننده و فرصت محور، می توان در بهبود اعتماد به نفس دانش آموزان خجالتی تاثیر مثبت و ماندگاری بر جای گذاشت.

کلیدواژه ها:

خجالت ، اعتماد به نفس ، مشارکت ، تعامل ، روانشناسی ، آموزش ، دانش آموزان ، خجالتی