از تنوع فرهنگی تا شهروندی فعال راهبردهای آموزش چندفرهنگی در نظام آموزشی انگلیس

نظام آموزشی انگلستان از پیشروترین سامانه های تعلیم و تربیت جهانی است که با ساختاری چندفرهنگی و فراگیر بستری پویا برای آموزش دانش آموزان از پیشینه های متنوع فراهم کرده است. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی توصیفی برای نخستین بار این نظام چندفرهنگی را بررسی و فرصت های اقتباس و الگوبرداری برای نظام آموزشی ایران را تحلیل می کند. هدف پژوهش تبیین نحوه ی پاسخگویی این نظام به تنوع فرهنگی و ارائه دیدگاهی یکپارچه برای بهبود سیاست های آموزشی ایران است. یافته ها نشان می دهد که، انگلستان، در مواجهه با تنوع فرهنگی ناشی از مهاجرت، رویکردی چندفرهنگی اتخاذ نموده و با ارائه برنامه های متنوع و حمایت از اقلیت های فرهنگی و مذهبی، سعی در پاسداشت پیشینه فرهنگی دانش آموزان دارد. تنوع نژادی و فرهنگی در کلاس درس، برنامه های آموزشی غنی، آموزش زبان های خارجی و مطالعات مدنی و حمایت از اقلیت ها با تاسیس مدارس خاص و برگزاری جشنواره های فرهنگی از ویژگی های ممتاز این نظام محسوب می شوند. مدارس دوزبانه آموزش همزمان دو زبان و آشنایی با فرهنگ های گوناگون را تسهیل و آموزش شهروندی نیز با توجه به ارزش های بریتانیایی مانند دموکراسی و حقوق، برابر مهاجران را برای مشارکت فعال در جامعه آماده می سازد. انگلستان با تدوین سیاست های حمایتی و بهسازی برنامه های آموزشی همچون طرح درسی ملی و برنامه هایی از جمله EAL و ESOL، تلاش نموده تا شکاف های آموزشی را ترمیم بخشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که نظام آموزشی چندفرهنگی، انگلستان می تواند رهنمودی ارزشمند برای طراحی سیاست های آموزشی کارآمد و ایجاد محیط های یادگیری فراگیر در ایران باشد و با اعمال تغییرات متناسب با بافت، فرهنگی به تحکیم انسجام ملی و ارتقاء عدالت آموزشی یاری رساند.

کلیدواژه ها:

آموزش چندفرهنگی ، آموزش شهروندی ، انگلستان ، نظام آموزشی ، برنامه درسی ملی ، ادغام فرهنگی ، عدالت آموزشی