بررسی تحول طرحوارهها از کودکی تا نوجوانی: نقش خانواده و محیط اجتماعی

طرحواره ها به عنوان چهارچوبهای ذهنی، پایدار، نقش اساسی در تفسیر فرد از خود دیگران و جهان ایفا میکنند. درک تحول طرحواره ها در بستر خانواده و اجتماع امکان طراحی مداخلات موثر برای پیشگیری و درمان طرحواره های ناسازگار را فراهم می آورد بر این اساس این پژوهش به بررسی تحول طرحوارهها از کودکی تا نوجوانی و تاثیر عوامل خانوادگی و اجتماعی بر این فرآیند می پردازد. روش پژوهش مطالعه مروری بود که با مراجعه به منابع و مقالات معتبر علمی و جستجو در بانکهای اطلاعاتی داخل کشور (جهاد دانشگاهی پایگاه مدارک و اطلاعات علمی ایران، سیویلیکا (نورمگز و پایگاههای اطلاعاتی خارجی Science direct, Ebsco Emerald, ISI, scholar, Springer) به بررسی موضوع مورد نظر پرداخته شد. این پژوهش با بررسی تحول طرحواره های شناختی از کودکی تا نوجوانی نشان میدهد که این ساختارهای ذهنی پایدار به تدریج و تحت تاثیر تعاملات محیطی شکل می گیرند. یافته ها حاکی از آن است که طرحواره ها ابتدا در بستر خانواده و سپس در تعامل با محیط اجتماعی گسترده تر تحول می یابند، به طوری که سبک فرزند پروری، فضای عاطفی خانواده، روابط همسالان، زمینه فرهنگی و بازخورد اجتماعی به عنوان عوامل کلیدی در تحول این ساختارهای شناختی عمل میکنند و دوره نوجوانی به دلیل انعطاف پذیری، شناختی زمان طلایی برای مداخلات موثر محسوب میشود. نتایج این پژوهش بر اهمیت مداخلات به هنگام و نظام مند تاکید دارد که بتوانند هم از شکل گیری طرحواره های ناسازگار پیشگیری کنند و هم به اصلاح الگوهای شناختی موجود کمک نمایند درک این فرایندهای تحولی میتواند به طراحی برنامه های آموزشی و تربیتی موثرتر بینجامد.

کلیدواژه ها:

تحول طرحوارهها کودکی تا ، نوجوانی ، خانواده محیط اجتماعی