علت یابی روانشناختی رذیلت اخلاقی دروغ در جامعه با نگاه به نهج البلاغه

هدف اصلی پژوهش حاضر علت یابی روانشناختی رذیلت اخلاقی دروغ در جامعه با نگاه به نهج البلاغه به روش توصیفی-تحلیلی است که جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و جستجو در منابع مختلف انجام شده است. نتایج نشان میدهد که نهج البلاغه مجموعه ای ماندگار از سخنان امام علی علیه السلام است که افزون برجذب اندیشه ها به دلها نیز عشق و نشاط میبخشد؛ و دروغ صفت رذیله ای است که بیانگر نوعی نفاق و منصرف شدن از حق بوده و کلید تمام گناهان است و ضمن فراهم آوردن زمینه رسوایی و زبونی انسان را از لحاظ فکری فرهنگی و اخلاقی به پستی میکشاند از جمله آثار زیانبار دروغ، رسوایی بی آبرویی، از دست دادن پایگاه اجتماعی و اعتماد مردم دور شدن از ایمان واقعی و قرار گرفتن بر لب پرتگاه هلاکت و پستی است ایشان مهم ترین انگیزه دروغگویی را ضعف ایمان و اعتقاد دانند و رسیدن به دنیادی مادی و ترس از قدرتهای دنیوی را از دیگر انگیزه ها می شمارند. جواز دروغ مصلحتی از جمله مواردی است که بصورت جزیی در نهج البلاغه به آن اشاره شده است ولی مهمتر از آن اشاره مکرر نهج و البلاغه به پرهیز از دروغ در فرهنگ وحی است که حضرت علی علیه السلام دروغ را از قرآن، کریم پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سلم و راسخان در علم منتفی دانسته و بارها از خود دفع اتهام دروغ می نماید و به فتنه هایی اشاره میکند که در آنها دروغ بستن به خدا و پیامبر فزونی میگیرد و با اشاره به احادیث جعلی و دروغ بستن به پیامبر اکرم (ص) پایههای اولیه علم رجال را بنیان می گذارد. روح و روان فرد دروغگو از شر و زیان دروغش در امان نیست دروغگو همواره از ناراحتی درونی رنج می برد؛ زیرا راستی حقیقتی است که وجود دارد و راستگو از آن خبر می دهد در حالیکه سخن دروغ ساخته و پرداخته فرد دروغگوست و واقعیتی برای آن وجود ندارد از این رو دروغگو باید همواره مراقب باشد ساخته ذهنی خود را فراموش نکند فراموشی نیز یکی از بیماری های روانی است که دروغگو بدان گرفتار می.شود عده ای از روانشناسان معتقدند که بعضی از دروغها نشان دهنده نیازها و تمایلات ارضا نشده است زیرا بعضی از دروغهایی که ما را متعجب می،کند از تخیلات سرچشمه می گیرد دروغ هایی که نشان دهنده حقیقتی هستند که کم و بیش تغییر یافته است. به هر میزان نیازهای ارضا نشده بیشتر باشد احساس کمبود در کودک قوی تر است و برای جبران این احساس بیشتر به دروغگویی می پردازد.

کلیدواژه ها:

رذیلت ، اخلاقی ، نهج البلاغه ، دروغ ، علت یابی ، روانشناختی