نقش حکمرانی و حاکمیت در سیاست گذاری آموزشی در حوزه برنامه درسی

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش حکمرانی و حاکمیت در سیاست گذاری آموزشی در حوزه برنامه درسی انجام شده است. با توجه به پیچیدگیهای روزافزون در نظامهای آموزشی ضرورت بازاندیشی در نحوه تصمیم سازی و اعمال سیاستها در سطح کلان بیش از پیش احساس میشود در این راستا حکمرانی آموزشی به مثابه مجموعه ای از سازوکارها، فرآیندها و نهادهایی تعریف میشود که در تعیین اهداف، راهبردها و محتوای آموزشی ایفای نقش میکنند. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی بوده و از طریق تحلیل اسناد سیاستی، مصاحبه با صاحب نظران آموزشی به بررسی مولفه های حاکمیتی اثرگذار بر طراحی و اجرای برنامه درسی پرداخته شده است. یافته ها نشان میدهد که ساختار حکمرانی، نوع حاکمیت و درجه تمرکز یا تمرکززدایی نقش تعیین کننده ای در ماهیت، انعطاف پذیری و کارآمدی برنامه درسی دارند. در نظامهایی که اصول حکمرانی خوب از جمله شفافیت، پاسخگویی، مشارکت ذینفعان و عدالت محوری رعایت شده، سیاست گذاری درسی با کیفیت بالاتر و انطباق بیشتر با نیازهای دانش آموزان و جامعه همراه بوده است. مقابل، در نظامهای آموزشی با ساختار اقتدارگرا و تمرکزگرای، برنامه های درسی عمدتا رویکردی بالا به پایین داشته، فاقد مشارکت نخبگان و معلمان بوده و بیش از حد تحت تاثیر عوامل سیاسی و ایدئولوژیک قرار گرفته اند. بر این اساس، پژوهش حاضر بر ضرورت استقرار نظام حکمرانی آموزشی مشارکتی و پاسخگو تاکید دارد که در آن تمامی ذی نفعان از جمله معلمان، خانواده ها، پژوهشگران و نهادهای مدنی در تدوین برنامه درسی نقش موثر ایفا نمایند همچنین بازنگری در ساختار سیاست گذاری فعلی با هدف ارتقاء کیفیت، کارایی و عدالت آموزشی از جمله راهکارهای کلیدی پیشنهادی این پژوهش به شمار میرود.

کلیدواژه ها:

حکمرانی ، آموزشی ، سیاست گذاری درسی ، حاکمیت ، برنامه درسی ، مشارکت ، شفافیت ، عدالت آموزشی