تاثیر استرس بر یادگیری دانش آموزان ابتدایی

دوره ابتدایی به عنوان یکی از حساسترین مراحل رشد و پرورش کودکان نقش کلیدی در شکل گیری پایههای شناختی، عاطفی، اجتماعی و تحصیلی آنان دارد. در این مقطع هرگونه اختلال در فرآیند یادگیری می تواند اثرات بلندمدتی بر آینده فردی و اجتماعی دانش آموزان برجای گذارد. یکی از عوامل موثر و غالبا نادیده گرفته شده در تضعیف کیفیت یادگیری، استرس است. استرس واکنشی روانی و فیزیولوژیکی در برابر فشارهای محیطی است که می تواند فرآیندهای شناختی نظیر توجه، حافظه و حل مسئله را به شدت مختل کند. در سنین ابتدایی که هنوز بسیاری از مهارتهای مقابله ای و دفاعی در کودکان شکل نگرفته اند، استرس می تواند عملکرد تحصیلی و رشد روانی را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل تاثیر استرس بر عملکرد یادگیری دانش آموزان ابتدایی، به بررسی انواع منابع استرس زا در محیط مدرسه و خانه، پیامدهای روان شناختی و آموزشی آن و ارائه راهکارهایی برای کاهش و مدیریت این وضعیت پرداخته است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی بوده و داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده اند. جامعه آماری تحقیق شامل دانش آموزان پسر پایه پنجم ابتدایی یکی از مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین سطح استرس دانش آموزان و عملکرد درسی آنان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین، عوامل استرس زا از جمله فشار والدین، شیوه های تدریس غیر حمایتی، رقابت های ناسالم بین دانش آموزان و مشکلات خانوادگی، بیشترین نقش را در ایجاد استرس ایفا می کنند. علائم رایج ناشی از استرس در این سنین شامل بی قراری، کاهش تمرکز، افت تحصیلی، اضطراب، بی علاقگی به مدرسه و بروز اختلالات رفتاری بود. پیشنهادات پژوهش شامل آموزش مهارتهای مقابله ای به دانش آموزان، تعامل بیشتر والدین و معلمان و ارتقاء سلامت روان در محیط مدرسه است. در نهایت، توجه به سلامت روانی دانش آموزان ابتدایی نه تنها گامی در جهت بهبود کیفیت آموزشی بلکه عاملی موثر در رشد متوازن و همه جانبه آنان خواهد بود.

کلیدواژه ها:

استرس ، یادگیری ، دانش آموز ، مقطع ابتدایی ، معلم ، مدرسه