تحلیل تفسیر و بررسی محتوای علمی و آموزشی کتاب ریاضی پایه دوم ابتدایی چاپ ۱۴۰۳

کتاب درسی یا محتوای مطالب آموزشی به ویژه در نظامهای آموزشی متمرکز که محور مکتوب و مدون تعلیم و تربیت محسوب و فعالیتها و تجارب تربیتی دانش آموزان توسط معلم و حول محور آن سازماندهی می شود نیاز به تحلیل و بررسی علمی دارد، این نوع تحلیل ها کمک می کند تا مفاهیم، اصول، نگرش ها، باورها و کلیه اجزا مطرح شده در قالب دروس کتاب مورد بررسی علمی قرار گرفته و مورد ارزیابی قرار می گیرند. تکنیک تحلیل محتوای ویلیام رومی، روشی متداول در بررسی کتب درسی ریاضی است. هدف این پژوهش تحلیل محتوای کتاب ریاضی پایه دوم چاپ ۱۴۰۲ با آخرین تغییرات آن است جهت تحلیل از روش تکنیکی تحلیل محتوا یا روش ویلیام رومی استفاده شده است. جامعه آماری تمامی کتب درسی دوره ابتدایی بوده و به عنوان نمونه کتاب ریاضی پایه دوم انتخاب شده است. یافته ها و نتایج حاصل از تحلیل متن کتاب نشان داد با توجه به عدد ۰.۹۲۶ که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده متن کتاب به دست آمده؛ این عدد در محدوده بین ۱.۵ - ۰.۴ است و در چنین محتوایی فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده و تحلیل، گری، دقت، پویایی و انگیزه یادگیری دست می یابند و قدرت پژوهشگری و حل مسئله را کسب خواهند کرد. از سویی نتایج حاصل از شکل ها و منحنی ها با توجه به عدد ۰.۷۸ که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده در متن کتاب به دست آمده کند این عدد بیشتر از ۰.۴ بوده و بنابراین کتاب توانایی فکر کردن را در فراگیران افزایش می دهد. همچنین نتایج حاصل از فعالیت های پیشنهادی کتاب با توجه به عدد ۱ که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده در فعالیت های پیشنهادی کتاب به دست آمده و از ۱.۵ کمتر است؛ بیانگر این است که فعالیت های کتاب توانایی فکر کردن در فراگیران را افزایش می دهد و دانش آموزان را با فعالیت های مناسب درگیر می کند و از دانش آموزان انتظار ندارد به طور مرتب و مداوم به تجزیه و تحلیل بپردازند بدون آنکه اطلاعات کافی به فراگیر داده باشد یا به شرایط فراگیر توجهی کرده باشد. از سویی نتایج حاصل از پرسش های متن کتاب با توجه به عدد ۰.۸۹۳ که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده در پرسش های متن کتاب به دست آمده؛ در محدوده بین ۰.۴ - ۱.۵ قرار دارد بنابراین در چنین محتوایی فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده و تحلیل، گری، دقت، پویایی و انگیزه یادگیری دست می یابند و قدرت پژوهشگری و حل مسئله را کسب خواهند کرد. با توجه به نتایج پژوهش، چهار مولفه از مراحل تحلیل محتوای ویلیام را مورد بررسی قرار داده و مشخص شده است که کل محتوای کتاب (شکل ها، فعالیت ها و پرسش های متن) فعال بوده و مناسب است.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوا ، کتاب ریاضی ، پایه دوم ، روش ویلیام رومی