مدل تصمیم گیری چندمعیاره تلفیقی آمایش شهری و مدیریت پروژه برای مکان یابی و طراحی تاسیسات زیرساختی شهری

مکان یابی و طراحی تاسیسات زیرساختی شهری، به دلیل پیچیدگی های ناشی از معیارهای چندگانه و متضاد، نیازمند رویکردی یکپارچه و مبتنی بر شواهد علمی است. این پژوهش، مدلی تلفیقی مبتنی بر تصمیم گیری چندمعیاره (MCDM) ارائه می دهد که معیارهای کلیدی آمایش شهری، شامل کاربری بهینه زمین، تعادل در توزیع جمعیتی و حفاظت از اکوسیستم های طبیعی، را با الزامات مدیریت پروژه، نظیر بهینه سازی هزینه ها، زمان بندی دقیق و مدیریت موثر ریسک های اجرایی، هم راستا می سازد. با بهره گیری از روش های ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، TOPSIS فازی و فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، این مدل امکان ارزیابی دقیق و اولویت بندی گزینه های مکان یابی و طراحی را فراهم می کند. داده ها از منابع معتبر ایرانی مانند civilica.com، jargs.hsu.ac.ir، envs.sbu.ac.ir و magiran.com و منابع بین المللی نظیر sciencedirect.com و unhabitat.org جمع آوری شده اند تا اطمینان از صحت و به روز بودن اطلاعات تضمین شود. مطالعه منتشرشده در سال ۱۴۰۳ در civilica.com نشان می دهد که استفاده از مدل های MCDM در پروژه های زیرساختی، هماهنگی میان ذی نفعان را تقویت کرده و تصمیم گیری های ناکارآمد را کاهش داده است. همچنین، گزارش منتشرشده در سال ۲۰۲۳ در unhabitat.org تاکید دارد که تلفیق معیارهای زیست محیطی و اقتصادی در مدل های تصمیم گیری، پایداری زیرساخت های شهری را بهبود می بخشد. این مدل، با کاهش عدم قطعیت ها و ایجاد چارچوبی منسجم برای تحلیل معیارهای چندگانه، به مدیران شهری امکان می دهد تا گزینه های بهینه را با توجه به محدودیت های مالی، اجتماعی و زیست محیطی انتخاب کنند. برای نمونه، در پروژه های شبکه فاضلاب در ایران، مطالعه منتشرشده در سال ۱۴۰۳ در sanad.iau.ir نشان می دهد که کاربرد TOPSIS فازی، گزینه هایی با کمترین اثرات زیست محیطی و هزینه های اجرایی را اولویت بندی کرده است. این مدل، با تقویت همکاری میان نهادهای دولتی، پیمانکاران و جوامع محلی، هماهنگی میان ذی نفعان را بهبود بخشیده و از تاخیرات پروژه ای جلوگیری می کند. علاوه بر این، استفاده از ANP در تحلیل روابط متقابل معیارها، که در مطالعه منتشرشده در سال ۱۳۹۸ در journal.eri.acecr.ir بررسی شده، دقت در شناسایی گزینه های پایدار را افزایش داده است. این چارچوب، با ارائه راهکاری عملی و مبتنی بر داده، به خلق تاسیسات زیرساختی کارآمد، پایدار و متناسب با نیازهای شهرهای مدرن کمک می کند و می تواند به عنوان الگویی برای توسعه شهری در مقیاس های مختلف به کار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

آمایش شهری ، مدیریت پروژه ، تصمیم گیری چندمعیاره ، پایداری زیست محیطی ، هماهنگی ذی نفعان