مقایسه تاثیر ورزش گروهی و انفرادی بر کاهش استرس دانش آموزان

پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه تاثیر ورزش گروهی و انفرادی بر کاهش استرس دانش آموزان شهر کرمانشاه انجام شد. استرس به عنوان یکی از مهم ترین چالش های روان شناختی دوران نوجوانی می تواند بر عملکرد تحصیلی، روابط اجتماعی و سلامت عمومی دانش آموزان اثرات منفی برجای گذارد. ازاین رو شناسایی راهکارهای موثر برای کنترل و کاهش آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه از طرح شبه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل استفاده شد. جامعه آماری شامل مقاطع مختلف شهر کرمانشاه در سال تحصیلی ۴۰۳-۴۰۴ بود که از میان آن ها نمونه ای به صورت تصادفی انتخاب و در گروه های ورزش گروهی، ورزش انفرادی و کنترل جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های استاندارد سنجش استرس و شاخص های فیزیولوژیک مرتبط با تنش روانی بودند. یافته ها نشان داد که هر دو نوع مداخله ورزشی به طور معناداری موجب کاهش سطح استرس دانش آموزان شدند؛ با این حال، ورزش گروهی اثرات بیشتری بر کاهش استرس ادراک شده و بهبود شاخص های اجتماعی نشان داد. مشارکت در فعالیت های ورزشی جمعی سبب ایجاد حس تعلق، حمایت اجتماعی و تقویت پیوندهای بین فردی شد و این عوامل نقش میانجی در کاهش فشار روانی ایفا کردند. در مقابل، ورزش انفرادی برای دانش آموزانی با ویژگی های شخصیتی خاص، به ویژه درون گراها، اثربخشی بیشتری داشت و امکان تجربه آرامش فردی و خودتنظیمی هیجانی را فراهم ساخت. تفاوت های جنسیتی نیز آشکار شد؛ به گونه ای که پسران بیشتر از ورزش گروهی و دختران بیشتر از ورزش های انفرادی بهره مند شدند. علاوه بر این، استمرار و شدت متوسط فعالیت ورزشی عامل مهمی در اثربخشی مداخلات بود و دانش آموزانی که منظم تر در جلسات شرکت داشتند، کاهش استرس بیشتری را تجربه کردند. نتایج این پژوهش نشان داد که ورزش می تواند ابزاری قدرتمند و کم هزینه برای کاهش استرس و ارتقای سلامت روانی دانش آموزان باشد. با این حال، نوع ورزش باید بر اساس ویژگی های شخصیتی، جنسیتی و اجتماعی هر فرد انتخاب شود تا بیشترین کارآمدی حاصل گردد. همچنین یافته ها بر ضرورت طراحی برنامه های ورزشی متنوع و سازمان یافته در مدارس تاکید می کنند؛ برنامه هایی که هم فعالیت های گروهی و هم فعالیت های انفرادی را در بر بگیرند و به تفاوت های فردی و فرهنگی دانش آموزان توجه داشته باشند. در نهایت، پژوهش حاضر با ارائه شواهد تجربی روشن ساخت که ورزش نه تنها در کاهش استرس، بلکه در ارتقای تعاملات اجتماعی، بهبود عملکرد تحصیلی و افزایش کیفیت زندگی نوجوانان نقش موثری ایفا می کند. ازاین رو ادغام فعالیت های ورزشی در ساختار آموزشی مدارس می تواند راهبردی جامع و پایدار برای ارتقای سلامت روانی و تحصیلی نسل جوان باشد.

کلیدواژه ها:

ورزش گروهی ، ورزش انفرادی ، استرس دانش آموزان ، سلامت روان.