چگونه فضای فیزیکی مدرسه میتواند در افزایش خلاقیت دانش آموزان نقش داشته باشد؟

در عصر نوین آموزش، دیگر نمی توان فرآیند یادگیری را صرفا محدود به محتوا و روش تدریس دانست؛ بلکه محیط فیزیکی یادگیری نیز به عنوان یکی از عوامل موثر بر رشد شناختی و روانی دانش آموزان، نقش مهمی در شکوفایی استعدادها و به ویژه خلاقیت ایفا می کند. هدف این مقاله، بررسی نقش فضای فیزیکی یادگیری انعطاف پذیر در تحریک و پرورش خلاقیت در دانش آموزان دوره ابتدایی است. رویکرد پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه ای، مطالعات میدانی و یافته های پژوهشی داخلی و بین المللی، به تحلیل رابطه میان طراحی محیط آموزشی و خلاقیت پرداخته شده است.یافته ها نشان می دهد که فضاهای یادگیری سنتی، که اغلب محدود، یکنواخت و دارای چیدمان ثابت هستند، فرصت کافی برای بروز خلاقیت و تعامل آزاد دانش آموزان فراهم نمی کنند. در مقابل، فضاهای یادگیری انعطاف پذیر که دارای ویژگی هایی نظیر چیدمان قابل تغییر، تنوع بصری، استفاده از رنگ های خلاقانه، نور طبیعی، دسترسی به ابزارهای آموزشی چندرسانه ای، و امکان یادگیری مشارکتی هستند، به طور معناداری موجب تحریک حس کنجکاوی، افزایش انگیزه یادگیری و تقویت تفکر واگرا در کودکان می شوند.همچنین نتایج بررسی ها حاکی از آن است که مشارکت دانش آموزان در طراحی و سازماندهی محیط کلاس، به حس مالکیت و انگیزه درونی آن ها دامن زده و زمینه ای برای بروز ایده های خلاقانه فراهم می سازد. در پایان، پیشنهاداتی جهت طراحی مدارس ابتدایی بر اساس اصول فضاهای یادگیری نوین، متناسب با ویژگی های فرهنگی و اقلیمی ایران ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

فضای فیزیکی یادگیری ، خلاقیت ، دانش آموزان ابتدایی ، طراحی آموزشی ، یادگیری انعطاف پذیر ، محیط مدرسه.