هوش مصنوعی و تحول در روش های سنجش و ارزشیابی عملکرد تحصیلی

حوزه آموزش و پرورش، تغییرات چشم گیری را در فرایند سنجش و ارزشیابی عملکرد تحصیلی دانش آموزان پدید آورده است. روش های سنتی ارزیابی اگرچه تا حدودی پاسخگوی نیازهای گذشته بوده اند، اما پاسخگویی به نیازهای متنوع، فردمحور و جدید قرن بیست و یکم را به چالش کشیده اند. هوش مصنوعی به عنوان ابزاری پیشرفته و تحول آفرین، این قابلیت را دارد تا علاوه بر خودکارسازی فرایندهای تصحیح و نمره دهی، با تحلیل کلان داده های آموزشی، الگوهای پنهان یادگیری و افت عملکرد را شناسایی کرده و در راستای یاددهی-یادگیری تطبیقی، بازخورد آنی و فردی ارائه دهد. به کارگیری یادگیری ماشین، داده کاوی، اتوماسیون آزمون های تطبیقی و سیستم های توصیه گر هوشمند، امکان سنجش چندوجهی و جامع تر را فراهم نموده که می تواند محدودیت های ارزشیابی های سنتی نظیر سوگیری انسانی، تاخیر در بازخورد و عدم شفافیت را تا حد زیادی کاهش دهد. با این وجود، چالش هایی چون ملاحظات اخلاقی، حفظ حریم خصوصی اطلاعات دانش آموزان، سوگیری الگوریتم ها و پایین بودن سواد فناوری در میان معلمان، همچنان به عنوان موانع جدی مطرح اند. پژوهش حاضر، ضمن مرور ادبیات نظری و تجربی، تاثیر هوش مصنوعی بر تحول ارزشیابی تحصیلی را با تاکید بر فرصت ها، تهدیدها و راهکارهای بومی سازی مورد بررسی قرار می دهد و نشان می دهد که موفقیت در پیاده سازی این فناوری ها نیازمند تدوین قواعد اخلاقی، ارتقاء توانمندی های فناورانه معلمان و ترویج عدالت آموزشی مبتنی بر داده است.

کلیدواژه ها:

هوش مصنوعی ، ارزشیابی تحصیلی ، تحول ، سنجش عملکرد