پایش وارتقا کیفیت تدریس با تحلیل ویدئویی هوش مصنوعی

پایش و ارتقای کیفیت تدریس یکی از اولویت های اساسی نظام های آموزشی است که بهبود یادگیری دانش آموزان را تضمین می کند. با پیشرفت فناوری های هوش مصنوعی، به ویژه در حوزه بینایی ماشین، امکان تحلیل خودکار و دقیق ویدئوهای کلاس درس فراهم شده است. تحلیل ویدئویی مبتنی بر هوش مصنوعی می تواند شاخص های کلیدی تدریس مانند زمان تعامل معلم–دانش آموز، تنوع روش های تدریس، میزان پرسش و پاسخ، و حرکات بدنی معلم را شناسایی و کمی سازی کند (Chen et al., ۲۰۲۰). این فرآیند نه تنها دقت ارزیابی را افزایش می دهد، بلکه می تواند بازخورد فوری و هدفمند برای معلمان فراهم آورد (UNESCO, ۲۰۲۱). پژوهش های اخیر نشان داده اند که استفاده از چنین سیستم هایی منجر به ارتقای معنادار در شاخص های کیفی تدریس و افزایش مشارکت دانش آموزان شده است (p<۰.۰۵) (Drachsler & Greller, ۲۰۱۶). در بستر ایران، هرچند زیرساخت فنی و آگاهی از کاربرد این فناوری ها در حال توسعه است، اما فقدان چارچوب های قانونی و اخلاقی در حوزه ضبط و استفاده از ویدئوهای آموزشی، چالش های مهمی ایجاد می کند (وزارت آموزش وپرورش، ۱۴۰۲). این مقاله با مرور ادبیات پژوهش، مدل های تحلیل ویدئویی هوش مصنوعی، و نمونه های عملی پیاده سازی، به بررسی ظرفیت ها، چالش ها و راهکارهای بومی سازی این فناوری در مدارس ابتدایی ایران می پردازد.

کلیدواژه ها:

پایش کیفیت تدریس ، هوش مصنوعی ، تحلیل ویدئویی ، ارزیابی آموزشی ، مدارس ابتدایی