ارتباط بین بازی های فکری و مهارت حل مسئله

این مقاله به بررسی رابطه معنادار و موثر بین پرداختن به بازی های فکری و تقویت مهارت حل مسئله می پردازد. مهارت حل مسئله به عنوان یکی از اساسی ترین قابلیت های شناختی انسان، نقش تعیین کننده ای در موفقیت فرد در عرصه های شخصی، académique و حرفه ای ایفا می کند. از سوی دیگر، بازی های فکری که در اشکال گوناگون از جمله شطرنج، سودوکو، پازل های پیچیده، بازی های رومیزی استراتژیک و حتی برخی از انواع بازی های ویدیویی وجود دارند، همواره به عنوان ابزاری برای سرگرمی و پر کردن اوقات فراغت شناخته شده اند. اما پرسش اصلی این است که آیا این بازی ها می توانند فراتر از جنبه تفریحی، به عنوان یک روش آموزشی غیرمستقیم برای پرورش ذهن عمل کنند.یافته های این پژوهش که مبتنی بر مرور سیستماتیک مطالعات تجربی پیشین است، نشان می دهد که engagement مستمر با بازی های فکری، به طور قابل توجهی بر توسعه و بهبود راهبردهای حل مسئله تاثیر می گذارد. مکانیسم این تاثیر از طریق درگیر کردن فعالانه عملکردهای اجرایی مغز است. هنگام مواجهه با یک بازی فکری، فرد ناگزیر است برای دستیابی به هدف بازی (مانند مات کردن حریف در شطرنج یا تکمیل یک پازل) راهکارهایی بیاندیشد، منابع موجود را ارزیابی کند، نتایج احتمالی اقدامات خود را پیش بینی نماید و در صورت مواجهه با شکست، راهبرد خود را اصلاح کند. این فرآیند مستقیما مشابه چرخه حل مسئله (شناسایی مسئله، تولید راه حل، اجرا و ارزیابی) است.علاوه بر این، بازی های فکری به پرورش مهارت های فرعی ضروری برای حل مسئله، از جمله تفکر انتقادی، تفکر تحلیلی، توانایی تمرکز و حفظ توجه برای دوره های طولانی، و انعطاف پذیری شناختی (توانایی تغییر perspective و adapt کردن راهبردها) کمک شایانی می کنند. این بازی ها اغلب در یک محیط امن و کم خطر انجام می شوند که به افراد اجازه می دهد بدون ترس از عواقب جدی، به آزمایش راه حل های مختلف و حتی اشتباه کردن بپردازند و از این طریق یادگیری عمیق تری تجربه کنند.در نتیجه، می توان ادعا کرد که بازی های فکری نه تنها یک سرگرمی، بلکه یک simulators قدرتمند برای تمرین و تقویت مهارت حل مسئله هستند. این مقاله با جمع بندی شواهد موجود، بر لزوم بهره گیری آگاهانه از این بازی ها در محیط های آموزشی (مدارس و دانشگاه ها) و حتی محیط های کاری برای پرورش نیروی انسانی با توانایی حل مسئله بالا تاکید می کند و پیشنهاداتی را برای ادغام این ابزار در برنامه های درسی و توسعه ی فردی ارائه می دهد.

کلیدواژه ها:

بازی های فکری ، مهارت حل مسئله ، عملکردهای اجرایی مغز ، شناخت ، راهبردهای شناختی ، تفکر انتقادی