حجاب؛ زبان خاموش زیبایی، روایت لطافت و قدرت در آیینه اندیشه و هنر

پژوهش حاضر با هدف تحلیل چندلایه مفهوم حجاب در بستر اندیشه، هنر و جامعه ایرانی انجام شده است. مسئله اصلی تحقیق آن است که چگونه می توان حجاب را نه صرفا به عنوان یک حکم شرعی، بلکه به مثابه زبانی خاموش برای بیان زیبایی، قدرت و هویت زنانه درک و تفسیر کرد. روش پژوهش، کتابخانه ای و مبتنی بر تحلیل منابع علمی معتبر ایرانی بوده و از داده سازی یا روش های میدانی استفاده نشده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که حجاب در ایران، مفهومی پویا و چندوجهی است که در تعامل با ساختارهای تاریخی، هنری، اجتماعی و زیبایی شناختی معنا می یابد. در حوزه نگارگری، پوشش زنان در آثار هنری نه تنها محدودیت نیست، بلکه ابزاری برای بیان لطافت و معنویت زنانه است. در حوزه جامعه شناسی، نگرش نسل های جدید به حجاب، بیشتر به عنوان انتخابی فرهنگی−هویتی تلقی می شود تا الزام دینی−حکومتی. همچنین، تحلیل ادبیات پژوهشی نشان می دهد که مطالعات اخیر، از رویکردهای آسیب شناسانه فاصله گرفته و به سمت تحلیل های معناشناختی و میان رشته ای حرکت کرده اند. نتیجه گیری پژوهش تاکید دارد که حجاب در جامعه ایرانی، بستری برای بازنمایی هویت، مقاومت و زیبایی است و پرداختن به آن، نیازمند نگاهی ترکیبی و فراتر از تقلیل گرایی های رایج است. در پایان، پیشنهادهایی برای توسعه مطالعات میان رشته ای، بازنگری در سیاست های فرهنگی و تولید محتوای هنری با رویکرد زیبایی شناختی ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

حجاب ، زیبایی شناسی ، هویت زنانه ، نگارگری ایرانی ، جامعه شناسی فرهنگی